201 bài tập Cách mạng Khoa học - công nghệ và xu thế toàn cầu hóa nửa sau thế kỉ XX mức độ khó

(Sgk trang 70)

Cách mạng Khoa học – kĩ thuật lần thứ hai ra đời và phát triển là do nhu cầu và đòi hỏi về cuộc sống ngày càng cao của con người. Khi đó, lực lượng sản xuất ngày càng tăng lên mạnh mẽ. Lực lượng sản xuất bao gồm hệ thống những tư liệu sản xuất: vốn, máy móc,…và người lao động.

Khi lực lượng sản xuất phát triển, đòi hỏi cần phải có sự trao đổi công nghệ, trình độ quản lí, nâng cao chất lượng lao động giữa các quốc gia, khu vực và các dân tộc trên thế giới.

ð Toàn cầu hóa là quá trình tăng lên mạnh mẽ những mối liên hệ, những ảnh hưởng tác động qua lại lẫn nhau, phụ thuộc lần nhau của tất cả các khu vực, các quốc gia trên thế giới, nó là một xu thế khách quan, một thực tế không thể đảo ngược.

Cuộc cách mạng Khoa học – công nghệ nửa sau thế kỉ XX hay còn gọi là cuộc cách mạng khoa học – kĩ thuật lần 2 phát triển chiu tác động của nhiều nhân tố. Các nhân tố A, B, C đều có tác động đến sự phát triển này. Tuy nhiên, đây chủ là các yếu tố phụ, chính nhất vẫn là những đòi hỏi của cuộc sống, nhu cầu sản xuất. Cũng giống như cuộc cách mạng Khoa học – kĩ thuật lần 1, diễn ra lần đầu tiên ở Anh, do nhu cầu may mặc của người dân tăng cao đòi hỏi phải có số lượng vải lớn là tiền đề quan trọng cho sự ra đời của máy kéo sợi Genni. Đến cuộc cach mạng khoa học công nghệ lần 2 cũng vây, nhu cầu của con người ngày càng tăng cao, cần phải sáng tạo ra nhiều vật liệu, nguyên liệu mới để đấp ứng nhu cầu đó. Biểu hiện là thành tưu của cuộc cách mạng khoa học công nghệ không chỉ thế hiện ở linh vực để nữa mà nó đã mở rộng ra nhiều lĩnh vực khác: vật lí, sinh học, y học, hóa học, khoa học vũ trụ,….và đạt hiêu quả cao. Những sáng tạo khoa học này đã quay trở lại thúc đẩy sản xuất phát triển manh mẽ, đáp ứng nhu cầu của con người.

Đặt trong sự so sánh với cuộc cách mạng Khoa học – kĩ thuật lần 1, cuộc cách mạng khoa học – kĩ thuật (KH – KT) lần hai cũng phát triển do đòi hỏi của cuộc sống, nhu cầu của sản xuất.

- Trong cách mạng KH- KT lần 1, so ở nước Anh nhu cầu sử dụng các sản phẩm dệt tăng cao, yêu cầu cần sáng tạo ra một loại máy làm cho năng suất dệt cao hơn. Vì thế, máy dệt bằng hơi nước và máy kéo sợi Gienni đã ra đời, năng suất nhiều hơn so với dệt bằng tay,

- Đến những năm 40 của thế kỉ XX, do nhu cầu của cuộc sống con người ngày càng tăng cao, con người không chỉ muốn có nhiều quần áo nữa mà cần có cả các sản phẩm sạch, máy móc tiên nghi trên mọi lĩnh vực. Xuất phát từ yêu cầu này mà trong cuôc cách mạng KH – KT lần 2, con người đạt được nhiều thành tựu khoa học trên nhiều lĩnh vực: sinh học, hóa học, vật lí, …cùng với đó là nguyên liệu mới, vật liệu mới, máy tính điện tử,…

-          Đáp án A, B: biểu hiện của xu thế toàn cầu hóa.

-          Đáp án C: trong xu thế toàn cầu hóa, mối quan hệ giữa các nước được tăng cường, hợp tác cùng nhau phát triển, nhất là đối với các nước đang phát triển thì toàn cầu hóa là thời cơ để các nước này thu hút vốn đầu tư, kĩ thuật công nghệ của nước ngoài, kinh nghiệm quan lí của các nước phát triển.

-          Đáp án D: sự xung đột giữa các nền văn hóa là một trong những vấn đề cản trở sự giao lưu giữa các nước, không phải là thời cơ của xu thế toàn cầu hóa.

Cuộc cách mạng khoa học – kĩ thuật thứ hai đã chế tạo ra nhiều lại máy móc mới => phát triển nhiều ngành công nghiêp hiện đại => tăng cường khai thác tài nguyên thiên nhiên để phục vụ cho các ngành công nghiêp => tài kiệt tài nguyên thiên nhiên, môi trường bị ô nhiễm nặng.

Thách thức của Việt Nam trong xu thế toàn cầu hóa hiên nay bao gồm:

+Hội nhập là điều không thể tránh khỏi, nhưng đòi hỏi phải có sự nhận thức tìm ra con đường đúng đắn để phát triển lợi thế, nếu không sẽ dễ rơi vào những sai lầm, rủi ro.

+Điểm xuất phát của các nước đang phát triển thường rất thấp, trình độ phát triển thấp, nguồn nhân lực hạn chế, cơ sở hạ tầng yếu kém cho nên hòa nhập vào thế giới là điều khó khăn. Nó tạo ra nguy cơ tụt hậu cho các nước đang phát triển nếu bỏ lỡ cơ hội.

+ Sự cạnh tranh gay gắt của thị trường thế giới, của các quan hệ kinh tế còn nhiều bất bình đẳng, gây thiệt hại cho các nước đang phát triển.

+ Vấn đề sử dụng có hiệu quả nguồn vốn vay.

+ Vấn đề giữ gìn và bảo vệ bản sắc văn hóa dân tộc.

Trong đó, thách thức lớn nhất chính là sự cạnh tranh gay gắt của thị trường quốc tế, nếu không có sự điều chỉnh kip thời rất dễ có nguy cơ tụt hậu.

Đáp án: C

Các đáp án B, C, D là biểu hiện cụ thể của xu thế toàn cầu hóa.

- Thúc đẩy nhanh sự phát triển: ứng dụng thành tựu khoa học – kĩ thuật là điều kiện quan trọng đưa tới sự tăng trưởng nhanh về kinh tế thông qua tăng năng suất lao động lên gấp nhiều lần.

- Xã hội hóa lực lượng sản xuất: người lao động có trình độ chuyên môn hóa cao, xuất hiện tầng lớp công nhân tri thức.

Sự xuất hiện của các tập đoàn như: Apple, Samsung, Microsoft, Facebook, …nhắc đến biểu hiện sự phát triển và tác động to lớn của các công ty xuyên quốc gia của xu thế toàn cầu hóa.

Ví dụ như tập đoàn apple là một tập đoàn công nghệ máy tính của Mỹ có trụ sở chính đặt tại Califoria. Với lượng sản phẩm bán ra toàn cầu hàng năm là 13,9 tỷ đô la Mỹ (2005), 74 triệu thiết bị iPhone được bán ra chỉ trong một quý 4 năm 2014 và có hơn 98.000 nhân viên ở nhiều quốc gia, sản phẩm là máy tính cá nhân, phần mềm, phần cứng, thiết bị nghe nhạc và nhiều thiết bị đa phương tiện khác. Sản phẩm nổi tiếng nhất là máy tính máy nghe nhạc iPod (2001), chương trình nghe nhạc Itunes, điện thoại iphone (2007), máy tính bảng ipad (2010) và đồng hồ thông minh Apple Watch (2014-2015) hoạt động trên nhiều quốc gia trên thế giới.

- Đáp án A: trong xu thế toàn cầu hóa, mối quan hệ giữa các nước được tăng cường, hợp tác cùng nhau phát triển, nhất là đối với các nước đang phát triển thì toàn cầu hóa là thời cơ để các nước này thu hút vốn đầu tư, kĩ thuật công nghệ của nước ngoài, kinh nghiệm quan lí của các nước phát triển.

-  Đáp án B: sự xung đột giữa các nền văn hóa là một trong những vấn đề cản trở sự giao lưu giữa các nước, không phải là thời cơ của xu thế toàn cầu hóa.

- Đáp án C, D: biểu hiện của xu thế toàn cầu hóa.