201 bài tập Đặc điểm dân số và phân bố dân cư ở nước ta mức độ khó

Hiện nay, sự phát triển kinh tế - xã hội giữa các vùng còn có sự chênh lệch đáng kể, mức sống của một bộ phận dân tộc ít người còn thấp. Vì vậy phải chú trọng đầu tư hơn nữa đối với việc phát triển kinh tế - xã hội ở các vùng này

Ở trung du miền núi, điều kiện kinh tế - xã hội kém phát triển, điều kiện tự nhiên cũng còn nhiều khó khăn, đời sống người dân thấp nên dân cư ít tập trung hơn so với đồng bằng

Áp dụng công thức tính mật độ dân số = số dân / diện tích

Dựa vào Atlat Địa lý Việt Nam, NXB Giáo dục trang 5 để khai thác số liệu số dân, diện tích của các thành phố (dưới đây là số liệu năm 2011):

Mật độ dân số của Hà Nội =  7095900 / 3324,5 = 2134,4 người /km²

Mật độ dân số của TP. Hồ Chí Minh = 7981900 / 2095,5 = 3809 người /km²

Mật độ dân số của Đà Nẵng = 1007700 / 1285,4 = 784 người /km²

Mật độ dân số của Hải Phòng = 1946000 / 1527,4 = 1274 người /km²

=> mật độ dân số của TP. Hồ Chí Minh  là cao nhất

Vị trí địa lí nước ta nằm ở nơi gặp gỡ của nhiều luồng di cư lớn trong lịch sử ( người Hoa ở phía Bắc di chuyển xuống, người Thái, Khơ-me ở phía Tây sang...), là nơi giao thoa giữa nhiều nền văn hóa lớn chính vì thế thành phần dân tộc của Việt Nam phong phú và đa dạng

Mật độ dân số Tây Nguyên (89 người/km²) cao hơn Tây Bắc (69 người/km²) , nhận xét Mật độ dân số Tây Nguyên thấp hơn Tây Bắc là không đúng

Hậu quả nghiêm trọng của tình trạng di dân tự do tới những vùng trung du và miền núi là tài nguyên và môi trường ở các vùng nhập cư bị suy giảm. Do nhập cư tự do, không có quy hoạch nên đa số người nhập cư đến khai thác tài nguyên những vùng trung du và miền núi một cách tự phát (ví dụ khai thác rừng, khoáng sản...), dẫn đến những nguy cơ suy thoái tài nguyên và ô nhiễm môi trường

Đặc điểm không còn chính xác với đặc điểm dân cư nước ta hiện nay là "Cơ cấu dân số trẻ, tốc độ tăng ngày càng nhanh gây bùng nổ dân số". Vì hiện nay, cơ cấu dân số theo nhóm tuổi ở nước ta đang trong thời kì quá độ dân số, có xu hướng già hóa, tốc độ gia tăng dân số cũng đang được kiềm chế chứ không còn trong giai đoạn bùng nổ dân số

Dân số nước ta có nhiều thành phần  dân tộc không tạo ra nguồn lao động dồi dào đối với phát triển kinh tế - xã hội. Vì dân số đông hay quy mô dân số lớn, số người trong độ tuổi lao động lớn mới tạo nên nguồn lao động dồi dào

Dân số nước ta tập trung đông ở nông thôn chủ yếu do:

- Nước ta xuất phát từ nền sản xuất nông nghiệp nên hoạt động kinh tế chủ yếu ở nông thôn vẫn là nông nghiệp -> lao động trong nông nghiệp còn chiếm tỉ trọng lớn => loại A

- Đồng thời, nghề trồng lúa lại cần nhiều lao động thủ công => loại C

- Vùng nông thôn nước ta có lịch sử khai thác lãnh thổ lâu đời, thu hút nhiều dân cư sinh sống, phát triển kinh tế. => loại B

- Mặc dù 3/4 dân số nước ta sống ở vùng đồng bằng, nhưng nhận định: nước ta có diện tích đồng bằng châu thổ rộng lớn là không đúng (đồng bằng chỉ chiếm 1/4 diện tích lãnh thổ)

Dân cư nước ta phân bố không đều và có sự đối lập với sự phân bố tài nguyên, vùng miền núi nhiều tài nguyên thiên nhiên lại có dân cư thưa thớt khiến việc khai thác tài nguyên kém hiệu quả, ngược lại đồng bằng dân cư đông đúc gây suy thoái tài nguyên.
=> Do vậy cần phân bố lại dân cư hợp lí giữa các vùng nhằm sử dụng có hiệu quả nguồn lao đồng và khai thác tài nguyên.

Đẩy mạnh phát triển công nghiệp ở trung du và miền núi nhằm phân bố lại dân cư và lao động giữa các vùng. Cụ thể là phát triển công nghiệp để thu hút dân cư lao động từ các vùng đồng bằng đông dân về đây phát triển kinh tế, khai thác tài nguyên.

Mức sống của các dân tộc trên đất nước ta còn chênh lệch là do trình độ sản xuất của các dân tộc khác nhau. Người dân tộc thiểu số hoạt động chủ yếu trong ngành nông nghiệp lạc hậu, tự cung – tự cấp nên thu nhập rất thấp, trong khi đó người dân tộc Kinh hoạt động chủ yếu trong ngành công nghiệp, dịch vụ,… có thu nhập rất cao.

Chiến lược phát triển dân số nhằm khắc phục sự phân bố dân cư chưa hợp lí là thúc đẩy phân bố dân cư, lao động giữa các vùng  với các chính sách như: di dân (chuyển cư), phát triển kinh tế nhằm thu hút dân cư lao động ở các vùng miền núi…

Gia tăng dân số tự nhiên = Tỉ suất sinh – Tỉ suất tử

Nửa đầu thế kỉ XX, gia tăng dân số tự nhiên của nước ta thấp là do tỉ suất sinh cao, tỉ suất từ cao. Đây là thời kì chiến tranh nên số người chết rất lớn và số người sinh ra (sinh bù sau chiến tranh) cũng rất lớn nên gia tăng tự nhiên vào nửa đầu thế kỉ XX nước ta vẫn thấp.

Dân số nước ta tập trung nhiều ở nông thôn, nguyên nhân chủ yếu là do trình độ phát triển kinh tế ở nông thôn còn thấp, chủ yếu là hoạt động sản xuất nông nghiệp, cần nhiều lao động.