201 bài tập Phong trào dân chủ 1936 - 1939

Phong trào dân chủ 1936 – 1939 mang tính chất dân chủ do:

-         Mục tiêu: chống chế độ phản động thuộc địa, chống phát xít, chống chiến tranh, đòi tự do, dân sinh, dân chủ cơm áo và hòa bình. (mục tiêu đấu tranh mới)

-         Lực lượng tham gia: không chỉ có công – nông mà còn có địa chủ, tư sản, tiểu tư sản đông đảo đấu tranh cho mục tiêu dân chủ.

-         Hình thức đấu tranh: kết hợp công khai và bí mật, hợp pháp và bất hợp pháp. ( hình thức đấu tranh mới)

Tuy nhiên, phong trào này có tính dân tộc nhưng không điển hình như cách mạng tháng Tám do:

+ Mục tiêu đấu tranh trong phong trào này: Đảng chưa chủ trương thực hiện các khẩu hiệu “độc lập dân tộc” và “cách mạng ruộng đất”, mà chỉ đòi các quyền tự do, dân chủ, cơm áo và hòa bình những đó cũng là quyền lợi của dân tộc và phải đấu tranh để giành nó từ tay kẻ thù của dân tộc.

+ Lực lượng tham gia phong trào hết sức rộng rãi, bao gồm cả những người Pháp cõ xu hướng chống phát xít ở Đông Dương, những lực lượng đông đảo nhất vẫn là lực lượng dân tộc.

+ Thông qua phong trào này, Đảng có điều kiện xây dựng một lực lượng chính trị quần chúng đông đảo; rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên, tích lũy thêm nhiều kinh nghiệm, chuẩn bị tiến lên làm cách mạng giải phóng dân tộc.

-          Lực lượng chính trị của quần chúng đông đảo: không có chủ công nhân và nông dân mà còn có các giai cấp, tầng lớp khác tham gia như: tư sản dân tộc, tiểu tư sản (học sinh, sinh viên,…) cùng đấu tranh đòi tự do, dân sinh, dân chủ,..

-          Hình thức, phương pháp đấu tranh phong phú: nghị trường, mít tinh, biểu tình, báo chí,….

Đây cũng là những điểm khác của phong trào dân chủ 1936 – 1939 so với phong trào cách mạng  1930 -1931.

Phong trào Đông Dương Đại hội

- Năm 1936, Đảng vận động và  tổ chức nhân dân thảo ra bản dân  nguyện gửi tới phái đoàn chính phủ Pháp, tiên tời triệu tập Đông Dương Đại hội (8-1936)

- Các ủy ban hành động thành lập khắp nơi, phát truyền đơn, ra báo, mít tinh, thảo luận dân chủ, dân sinh…

- Tháng 09/1936 Pháp giải tán Ủy ban hành động, cấm hội họp, tịch thu các báo.

=> Qua phong trào, đông đảo quần chúng được giác ngộ, đoàn kết đấu tranh đòi quyền sống. Đảng thu được một số kinh nghiệm về phát động và lãnh đạo đấu tranh công khai, hợp pháp.

Nhiệm vụ trực tiếp, trước mắt của cách mạng Đông Dương xác định tại Hội nghị Ban chấp hành Trung ương (7-1936) là: đấu tranh chống chế độ phản động thuộc địa, chống phát xít, chống chiến tranh, đòi tự do, dân sinh, dân chủ cơm áo và hòa bình.

Trong khi hoàn cảnh cụ thể của Việt Nam lúc này tạo điều kiện thuận lợi để đấu tranh đòi dân sinh, dân chủ:

1. Tình hình thế giới

- Những năm 30 của thế kỷ XX, thế lực phát xít cầm quyền ở Đức, I-ta-li-a, Nhật Bản chạy đua vũ trang, chuẩn bị chiến tranh thế giới.

- 07/1935, Đại hội lần VII - Quốc tế Cộng sản xác định:

+ Kẻ thù là  chủ nghĩa phát xít.

+ Nhiệm vụ chống chủ nghĩa phát xít.

+ Mục tiêu là đấu tranh giành dân chủ, bảo vệ hòa bình, thành lập Mặt trận nhân dân rộng rãi. Lê Hồng Phong, đại diện Đảng Cộng Sản Đông Dương tham dự

- 06/1936, Mặt trận nhân dân lên cầm quyền ở Pháp, thi hành cải cách tiến bộ ở thuộc địa.

Đối với Đông Dương, Pháp cử phái đoàn sang điều tra tình hình, cử Toàn quyền mới, nới rộng quyền tự do báo chí … tạo thuận lợi cho cách mạng Việt Nam.

2.Tình hình trong nước

- Đối với Đông Dương, Pháp cử phái đoàn sang điều tra tình hình, cử Toàn quyền mới, ân xá tù chính trị,nới rộng quyền tự do báo chí … tạo thuận lợi cho cách mạng Việt Nam.

- Có nhiều đảng phái chính trị hoạt động: đảng cách mạng, đảng theo xu hướng cải lương, đảng phản động …, nhưng ĐCS Đông Dương là Đảng mạnh nhất, có tổ chức chặt chẽ, chủ trương rõ ràng.

=> Xác định nhiệm vụ trực tiếp, trước mắt của Đảng Cộng sản Đông Dương (7-1936) như vậy phù hợp với hoàn cảnh thế giới và trong nước lúc bấy giờ.

Phong trào dân chủ 1936-1939 là một cao trào dân tộc dân chủ có lực lượng tham gia đông đảo, quy mô rộng lớn và hình thức đấu tranh phong phú.

- Lực lượng: Ngoài tầng lớp cơ bản là công nhân và nông dân, có sự tham gia của đông đảo các tầng lớp nhân dân khác có tinh thần dân chủ chống phát xít, chống chiến tranh như tiểu tư sản, địa chủ vừa và nhỏ và cả ngoại kiều ở Đông Dương.

- Quy mô: diễn ra khắp cả nước ta, rộng lớn, đặc biệt như phong trào Đông Dương đại hội, “đón rước”, các cuộc bãi công, hoạt động kỉ niệm Quốc tế lao động 1-5-1938.

-Về hình thức đấu tranh: phong phú, kết hợp đấu tranh hợp pháp, bất hợp pháp, công khai, bí mật, đấu tranh kinh tế, văn hóa, chính trị ….

- Đáp án A: phong trào 1936 – 1939 có tính chất dân tộc.

+ Phong trào mang tính dân chủ sâu sắc nhưng nhiệm vụ dân tộc cũng không bị sao nhàng.

+ Về mục tiêu đấu tranh: Đây là lúc Đảng chủ trương tạm gác khẩu hiệu độc lập dân tộc và cách mạng ruộng đất mà chỉ đòi các quyền tự do, dân sinh, dân chủ, đó là những quyền dân chủ đơn sơ nhưng cũng là quyền lợi của dân tộc và phải đấu tranh để đòi từ tay kẻ thù của dân tộc. Bởi thế phong trào mang tính chất dân tộc.

+ Về lực lượng cách mạng: Đây là giai đoạn Đảng chủ trương thành lập Mặt trận thống nhất nhân dân phản đế Đông Dương, sau đổi thành Mặt trận Dân chủ Đông Dương, nhằm tập hợp mọi lực lượng dân chủ từ quần chúng nhân dân lao động đến các tầng lớp trên và kể cả những lực lượng thân Pháp nhưng có xu hướng chống phát xít ở Đông Dương, nhưng lực lượng chủ yếu trong mặt trận này vẫn là lực lượng dân tộc, mà đông đảo nhất là công nhân, nông dân. Vì thế xét về lực lượng thì đây là phong trào mang tính chất dân tộc.

- Đáp án B:

+ Mục tiêu mới: nhiệm vụ trước mắt là chống chế độ phản động thuộc địa, chống phát xít, chống chiến tranh, giành tự do, dân sinh, dân chủ, cơm áo và hòa bình.

+ Hình thức đấu tranh mới: kết hợp công khai với bí mật, hợp pháp và bất hợp pháp.

- Đáp án C: đây không phải phong trào mang tính dân tộc điển hình như cách mạng tháng Tám, nó mang tính dân chủ điển hình.

- Đáp án D: Phong trào có tính chất dân chủ như đã phân tích ở đáp án A.

Tháng 7-1936, Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương đã dựa trên nghị quyết Đại hội lần thứ VII của Quốc tế cộng sản, căn cứ vào tình hình cụ thể của Việt Nam để địn ra đường lối và phương pháp đấu tranh.  (nhiệm vụ chiến lược, nhiệm vụ trước mắt, hình thức đấu tranh thành lập mặt trận).

Nghị quyết Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương (7-1936) đã quyết đính sự bùng nổ của phong trào dân chủ 1936 – 1939.

Tại hôi nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương tháng 7-1936 có đề ra chủ trương thành lập Mặt trận thống nhất nhân dân phản đế Đông Dương không phù hợp với mục tiêu đấu tranh dân chủ trong trong giai đoạn 1936 – 1939.

Vì thế đến năm 1938, Mặt trận này đã được đổi tên lại thành Mặt trận dân chủ Đông Dương.

Phong trào 1936 – 1939:

- Lần đầu tiên thành lập được mặt trận dân tộc thống nhất, tập hợp các tầng lớp nhân dân đấu tranh cho mục tiêu chung.

- Thu hút đông đảo các tầng lớp, giai cấp tham gia với hình thức đấu tranh phong phú đòi quyền dân sinh, dân chủ.

=> Bài học và sức mạnh đại đoàn kết dân tộc vẫn còn nguyên vẹn cho đến ngày nay.

Ý nghĩa quan trọng hàng đầu của cuộc vận động dân chủ 1936 – 1939 là cuộc tập dượt lần thứ hai của Đảng chuẩn bị cho cách mạng tháng Tám 1945.