Đề kiểm tra học kì 1 có đáp án - Đề 10 - Môn Ngữ văn 9

Đề bài:

Đọc đoạn thơ sau:

''Từ hồi về thành phố

 quen ánh điện, cửa gương

 vầng trăng đi qua ngõ

 như người dưng qua đường

 Thình lình đèn điện tắt

 phòng buyn đinh tối om

 vội bật tung cửa sổ

 đột ngột vầng trăng tròn.

 Ngửa mặt lên nhìn mặt

 có cái gì rưng rưng

 như là đồng, là bể

 như là sông, là rừng.

 Trăng cứ tròn vành vạnh

 kể chi người vô tình

 ánh trăng im phăng phắc

 đủ cho ta giật mình...''

Câu 1: (1.0 điểm)

Những khổ thơ trên trích từ tác phẩm nào? Cho biết tên tác giả và năm sáng tác tác phẩm đó?

Câu 2: (1.0 điểm)

Ghi lại các từ láy có trong khổ thơ thứ hai của đoạn trích,cho biết những từ đó thể hiện điều gì?

Câu 3: (1.0 điểm)

Xác định nghĩa gốc, nghĩa chuyển, phương thức chuyển nghĩa của từ “mặt” trong câu thơ “Ngửa mặt lên nhìn mặt”

Câu 4: (2.0 điểm)

Viết đoạn văn (7 đến 10 dòng) nêu bài học em rút ra được qua tác phẩm có đoạn trích trên, trong đó có câu văn: “Bài thơ không chỉ là chuyện của riêng nhà thơ, chuyển của một người mà còn có ý nghĩa với nhiều người” làm lời dẫn trực tiếp.

Câu 5: (5.0 điểm)

Chuyển nội dung đoạn thơ trên thành một câu chuyện theo lời kể của người lính.

Lời giải chi tiết:

Câu 1:

- Tác phẩm: Ánh trăng

- Tác giả: Nguyễn Duy

- Năm sáng tác: 1978

Câu 2:

- Từ láy: thình lình, đột ngột

- Tác dụng: Nhấn mạnh sự việc bất ngờ, không lường trước. Đồng thời đây cũng là sự kiện đánh dấu sự chuyển đổi mạch cảm xúc của nhà thơ.

Câu 3:

Từ mặt (1): Nghĩa gốc – mặt người.

Từ mặt (2): Nghĩa chuyển – mặt trăng.

Phương thức chuyển nghĩa: Ẩn dụ

Câu 4:

- Bài học được rút ra: lối sống tình nghĩa, thủy chung của dân tộc.

- Bàn luận

+ Đây là truyền thống tốt đẹp của ông cha ta.

+ Luôn ghi nhớ công ơn những người đi trước, phải có thái độ hàm ơn quá khứ.

+ Có những hành động thiết thực đền đáp công ơn với những người đã hi sinh, cống hiến cho thành quả mình hưởng thụ.

+ Phê phán lối sống thờ ơ, vô trách nhiệm, lãng quên quá khứ.

- Liên hệ bản thân.

Câu 5:

1. Mở bài: Giới thiệu vấn đề

2. Thân bài:

- Tóm tắt khái quát về cuộc sống trước đây.

- Kể về cuộc sống hiện tại

- Cuộc gặp gỡ bất ngờ với ánh trăng (chú ý tình cảm, cảm xúc của nhân vật khi bắt gặp ánh trăng).

- Nhận thấy sự bội bạc của bản thân và sự thủy chung của ánh trăng (nhân dân, cách mạng)

3. Kết bài: Ý nghĩa, bài học rút ra.