Phần I: Những cách lập ý thường gặp của bài văn biểu cảm

1. Liên hệ hiện tại và tương lai:

- Việc liên tưởng đến tương lai công nghiệp hóa đã khơi gợi cho tác giả dù sau này sắt, thép có thể nhiều hơn nhưng tre, nứa sẽ mãi gắn bó với con người Việt Nam. Nó sẽ giúp ích rất nhiều trong việc sản xuất, chiến đấu và là biểu tượng của dân tộc Việt Nam.

- Tác giả đã biểu cảm trực tiếp qua những nét đẹp, công dụng của cây tre và hình ảnh cây tre được lặp lại nhiều lần.

2. Hồi tưởng quá khứ và suy nghĩ hiện tại:

- Tác giả đã say mê con gà đất: nhớ lại, hồi tưởng lại con gà trống “hóa thân thành con gà trống”, “thử rất lâu để chọn một con gà đất có giọng trầm…như người nghệ sĩ thổi kèn đồng”.

- Việc hồi tưởng quá khứ đã gợi lên suy nghĩ sâu sắc của tác giả: đồ chơi không phải là những sự vật vô tri vô giác bởi chúng có linh hồn và nhờ chúng mà con người có khát vọng hướng tới cái đẹp 

3. Tưởng tượng tình huống, hứa hẹn và mong ước.

a. Trí tưởng tượng đã giúp người viết bày tỏ lòng yêu mến với cô giáo: em nhớ lại hai năm ngồi trong lớp học của cô ⟹ cảm xúc mạnh mẽ, ấn tượng sâu sắc lúc nào cô giáo cũng như là một người mẹ có lòng tốt và dịu hiền.

b. Việc liên tưởng từ Lũng Cú, cực bắc của Tổ quốc tới Cà Mau, cực nam Tổ quốc đã thể hiện tình cảm yêu đất nước, sự gắn bó và ý thức trách nhiệm đối với Tổ quốc của mình.

4. Quan sát, suy ngẫm:

   Quan sát giúp người con hiểu được sự hi sinh thầm lặng của người mẹ, xót xa, ân hận về những lỗi lầm và sự vô tâm của mình bấy lâu nay đối với mẹ.