35 bài tập Liên kết gen và hoán vị gen mức độ khó - phần 1

Phép lai  \(\frac{{AB}}{{ab}}\)X^DX ^d  x \(\frac{{AB}}{{ab}}\)X^DY

 Về kiểu hình:  %\(\frac{{ab}}{{ab}}\) D-  = 0,3 = % \(\frac{{ab}}{{ab}}\) x  %D-

Xét cặp NST giới tính: X^DX ^d   x   X^DY → F₁: 1X^DX^D : 1X^DX^d : 1X^DY : 1X^dY

 Tỷ lệ kiểu hình: 3D- : 1dd → %D-  = 0,75

→\(\frac{{ab}}{{ab}}\) % = \(\frac{{0,15}}{{0,75}}\)  = 0,2 = %ab (đực) x %ab (cái)

Xét cặp NST thường: Ở ruồi giấm hoán vị gen chỉ xảy ra ở con cái

Con đực \(\frac{{AB}}{{ab}}\) cho %ab = %AB = 0,5 →%ab (cái) = 0,2 : 0,5 = 0,4

%ab > 0.25 → con CÁI có kiểu gen \(\frac{{AB}}{{ab}}\)

Tỷ lệ giao tử Ab và aB lần lượt là Ab = aB = 0.1 

Tần số hoán vị gen là 0.1 + 0.1 = 0.2 = 20% 

Chọn D

Do A-B- - aabb = 70% - 20% = 50% ; A-bb = aaB- = 25% - aa,bb = 5%

=>  phép lai là 2 cây dị hợp tử thụ phấn

TH1 : hoán vị xảy ra ở cả 2 bên

- 2 bên bố mẹ giống hệt nhau về kiểu gen => tỉ lệ giao tử ab = \(\sqrt {0,2} \) =0,4472…. => loại

- 2 bên bố mẹ khác nhau : AB/ab x Ab/aB. Đặt x = f/2 (x<0,25) => ab/ab = x*(0,5-x) = 0,2 – phương trình vô nghiệm

TH2 : hoán vị gen xảy ra ở một trong 2 bên

Do đời con xuất hiện KH ab/ab nên chắc chắn bên P liên kết gen phải có kiểu gen AB/ab

Vậy bên còn lại cho giao tử ab = 0,2 :0,5 = 0,4 >0,25

=>  ab là giao tử mang gen liên kết

=>  f = 20%

Phép lai là : AB/ab x AB/ab, hoán vị xảy ra một bên với tần số 20%

Chọn A

P_tc  :     cao, dài    x    thấp tròn

F₁ : 100% cao, tròn

Vậy A cao trội hoàn toàn a thấp

         B tròn trội hoàn toàn b dài

F₂ : A-B- = 50,64%

=> vậy tỉ lệ aabb = 0,64%

=>  mỗi bên F₁ cho giao tử ab = 8% , vậy giao tử Ab = aB = 42%

=> Tần số hoán vị gen là f = (0,5 – 0,42 ) x 2 = 16%

P_t/c : kép, trắng x đơn, đỏ

F₁ : 100% kép, hồng

ð  F₁ dị hợp

F₁ x F₁

F₂

-          Kép : đơn = 3 : 1

=>  Vậy tính trạng đơn gen, A kép >> a hồng và F₁ : Aa

-          Đỏ : hồng : trắng = 1 : 2 : 1

=> Cây tính trạng đơn gen, B đỏ trội không hoàn toàn b trắng, Bb cho tính trạng màu hồng

Giả sử 2 gen phân li độc lập thì tỉ lệ kiểu gen ở F₂ là (3:1) x (1:2:1) khác với tỉ lệ đề bài

=>  2 gen di truyền liên kết

Có hoa đơn, trắng aabb bằng 1%

Mà tế bào sinh noãn, tế bào sinh hạt phấn giảm phân giống nhau

=>  Mỗi bên cho giao tử ab = 10% < 25%

=>  Vậy giao tử ab là giao tử mang gen hoán vị

=>  Tần số hoán vị gen là f = 20%

F₁ cho giao tử : Ab = aB = 40% và AB = ab = 10%

Tỉ lệ cây dị họp 1 trong 2 cặp gen (  ) ở F₂ là 0,4 x ( 0,1 + 0,1) x 2 x 2 = 0,32

Số cây dị hợp về 2 cặp gen ở F₂ là 0,4² x 2 + 0,1² x 2 = 0,34

F₂ có tối đa số loại kiểu gen là

Đáp án B

Hai cặp gen A và B tương tác tỷ lệ 9:7

 BB = 2,56% nên   = 2,56% x 4 = 10,24%

Do đó  =  = 10,24%

Vậy A-D- = 50% + 10,24% = 60,24%

aaD- = 25% - 10,24 = 14,76%

Tỷ lệ cây thân thấp hoa đỏ là: A-D- bb + aaD-B- + aaD-bb = A-D- bb + aaD- (B- + bb)

 A-D- bb + aaD- = 60,24% x 25% + 14,76% = 29,82%

Đáp án C

-       Xét cặp NST số 1

 x 

Tần số hoán vị gen f = 24% : 2 = 12% = 0,12

=> Mỗi bên cho giao tử ab = 0,5 – 0,06 = 0,44

=> Tỉ lệ kiểu hình aabb = 0,44  x 0,44 =  0.1936

=>Tỉ lệ kiểu hình A-B- = 0.1936 + 0,5  = 0,6936

-       Xét cặp NST số 2 :

 x 

Tần số hoán vị gen f = 36% : 2 = 18 %

=> Mỗi bên cho giao tử de = 0.09

=> Tỉ lệ kiểu hình ddee = 0.09  x 0.09  = 0,0081

=> Tỉ lệ kiểu hình D-E- = 0,5 + 0,0081 = 0,5081

Vậy tỉ lệ kiểu hình trội về tất cả các tính trạng A-B-D-E- = 0,6936 x  0,5081 = 0.3524

Đáp án B

Thân cao chín sớm x với cây thân thấp chín muộn = phép lai phân tích

Tỉ lệ kiểu hình ở đời con chính là tỉ lệ giao tử của các thể có kiểu hình trội

 480 cây thân cao , chín sớm ; 480 cây thân thấp, chín muộn ; 120 cây thân cao chín muộn ; 120 cây thân thấp , chín sớm = 0,4AB : 0,4 ab ; 0,1 Ab : 0,1 aB

=>  Kiểu gen của Thân cao chín sớm là :   và tần số hoán vị là 0,1 x 2 = 0,2

=>  Đáp án D

P: cái mắt trắng, thân nâu x đực mắt đỏ, thân đen

F₁ : 100% mắt đỏ, thân nâu

F₁ x F₁

F₂ : 2 đỏ, nâu : 1 trắng nâu : 1 đỏ, đen

A đỏ >> a trắng

B nâu >. B đen

F₂ : 3 đỏ : 1 trắng ó F₁ : Aa

        3 nâu : 1 đen ó F₁ : Bb

F₂ : 2 A-B- : 1aaB- : 1A-bb

Không xuất hiện kiểu hình đồng lặn aabb

Kiểu hình F₂ phân li 1 : 2 : 1

Ít nhất có 1 bên dị chéo, liên kết hoàn toàn

Có ở ruồi giấm, ruồi đực liên kết hoàn toàn

ð Ruồi đực F₁ dị chéo : 

Ở ruồi giấm  cái  có kiểu gen 

=> Hoán vị  với tần số 1 - 2x => Ab = aB = x ; AB = ab = 0,5 – x

=> Ta có : = 0 x (0,5 – x) = 0

=> A- B - = (0,5 – x )  + x × 0,5 x 2 = 0,5 – x + x = 0,5

=> A-bb = aaB- = 0,25 - 0 = 0,25 

=> Vậy hoán vị gen với tần số bất kì thì cho tỉ lệ kiểu hình  

Vậy giải thích đúng là D

Đáp án D

F₂ :    Dạng kép : dạng đơn = 75 : 25 = 3 :1

=>   D dạng kép >> d dạng đơn

4 đúng

F₁ : Dd x Dd

F₂ :    đỏ : trắng  =  56,25 : 43,75 = 9 : 7

=> Tính trạng do 2 cặp gen tương tác bổ sung qui định

A-B- = dỏ

A-bb = aaB- = aabb = trắng

F₁ : AaBb

1 đúng

2 đúng

Giả sử 3 cặp gen phân li độc lập

Kiểu hình đời con là (9:7) x (3:1) khác với đề bài

=> Có 2 cặp gen di truyền cùng nhau

=> Giả sử đó là Bb và Dd ( Aa , Bb phân li độc lập với nhau + Aa, Bb vai trò tương đương )

Có KH hoa đỏ, dạng kép A-(B-D- ) = 49,5%

=> (B-D-) = 49,5% : 0,75 = 66%

=> (bbdd) = 66% - 50% = 16%

=> F₁ cho giao tử bd = > 0,25

=> Vậy bd là giao tử  mang gen liên kết

=> F₁ :  và tần số hoán vị gen bằng f = 20%

3 sai

Đáp án C

P: (Aa,Bb)  x  (Aa,Bb)

     Không xảy ra hoán vị gen

KH : 1A-bb : 2A-B- : 1aaB-

Các phát biểu đúng là : 1,2,3

Đáp án B

F₁ có 4 kiểu hình → P dị hợp 2 cặp gen, thân cao trội  hoàn toàn so với thân thấp, quả ngọt trội hoàn toàn so với quả chua.

Tỷ lệ thân thấp quả chua  = 4% → ab = 0,2 → f= 40% ; cây dị hợp đối. có kiểu gen Ab/aB

Xét các phát biểu:

A đúng.

B đúng.

C sai, thân cao quả chua ở F₁ = 0,25 – 0,04 = 0,21 , tỷ lệ đồng hợp tử: (Ab/Ab) = 0,3² = 0,09 => chiếm 3/7

D đúng, F₁ có 10 kiểu gen.

Đáp án C

P: A-B- tự thụ

→F₁ : 4 loại kiểu hình

→P : AaBb

F₁ : vàng, tròn thuần chủng: aaBB = 4%

Giả sử 2 cặp gen phân li độc lập, vậy F₁ : aaBB = ¼ x ¼ = 1/16 = 6,25%

→ 2 gen liên kết không hoàn toàn với nhau

Do tần số hoán vị gen ở 2 quá trình phát sinh giao tử là như nhau

→ tỉ lệ giao tử aB = 0,2 → đây là giao tử mang gen hoán vị

→ P : AB/ab , f = 40%

→ AB = ab = 0,3 và Ab = aB = 0,2

Có F₁ : aabb = 0,3 x 0,3 = 0,09 → A-B- = 0,5 + 0,09 = 0,59 = 59%

→ A đúng

F₁ có số loại kiểu gen là: \(4 + C_4^2 = 10\)

→ B đúng

Số cây đồng hợp tử về cả 2 cặp gen là: 0,3² x 2 + 0,2² x 2 = 0,26

→ C sai

Tỉ lệ cây hoa vàng, quả tròn aaB- = 0,25 - 0,09 = 0,16 = 16%

→ D đúng

Vậy phát biểu sai là C

Chọn C

Lai cây thân cao hoa đỏ với cây thân thấp hoa trắng thu được 4 loại kiểu hình phân ly ≠ 1:1:1:1→ cây thân cao hoa đỏ dị hợp về 2 cặp gen. → loại A,B, 2 cặp gen cùng nằm trên 1 cặp NST tương đồng và liên kết không hoàn toàn.

Tỷ lệ thân thấp hoa trắng \(\frac{{ab}}{{ab}} = 0,125\), vì 1 bên chỉ cho giao tử ab  bên còn lại cho 0,125ab <0,25  → là giao tử hoán vị.

Kiểu gen của P: \(\frac{{Ab}}{{aB}} \times \frac{{ab}}{{ab}}\)

Chọn C

Do mỗi gen quy định 1 tính trạng, nếu 2 gen này phân ly độc lập thì kiểu hình phải phân ly 9:3:3:1≠ đề bài → hai gen nằm trên cùng 1 NST

Mà P dị hợp 2 cặp gen nên có thể có kiểu gen \({{AB} \over {ab}}\) hoặc \({{Ab} \over {aB}}\)mà tỷ lệ kiểu hình là 1:2:1 → có 2 trường hợp của P: \({{AB} \over {ab}} \times {{Ab} \over {aB}}\)

 hoặc \({{Ab} \over {aB}} \times {{Ab} \over {aB}}\) → (1) đúng

Chỉ có 3 kiểu hình → không có hoán vị gen hoặc hoán vị gen ở 1 bên ( trong phép lai \({{AB} \over {ab}} \times {{Ab} \over {aB}}\) hoán vị ở \({{AB} \over {ab}}\)  → (3) Sai ;(2) (4) đúng

Để đạt số kiểu gen tối đa thì bố mẹ phải cho các loại giao tử khác nhau, nên P có kiểu gen \({{AB} \over {ab}} \times {{Ab} \over {aB}}\) hoán vị gen ở 1 bên cho tối đa 7 kiểu gen→  (5) sai

Đời con có tối thiểu 3 loại kiểu gen trong trường hợp P:\({{Ab} \over {aB}} \times {{Ab} \over {aB}} \to {F_1}:1{{Ab} \over {Ab}}:2{{Ab} \over {aB}}:1{{aB} \over {aB}}\) → (6) đúng.

Chọn C

Tính trạng đơn gen

F₁ : 100% cao, đỏ

→ A cao >> a thấp                 

    B đỏ >> b trắng

F₁ : (Aa,Bb)

F₁ x thấp đỏ : (Aa,Bb) x (aa,B-)

F₂ : aabb = 2%

→ cây thấp đỏ phải cho giao tử ab → cây thấp đỏ : aB/ab ; giao tử ab = 0,5

→ cây F₁ cho giao tử ab = 0,02 :0,5 = 0,04 < 0,25 → giao tử mang gen hoán vị

→ F₁ : Ab/aB và f = 0,08 = 8%

→ giao tử : Ab = aB = 0,46 ; AB = ab = 0,04

F₂ dị hợp tử cả 2 cặp gen (Aa,Bb) = (0,46Ab x 0,5aB) + (0,04AB x 0,5ab) = 0,25 = 25%

Đáp án D