Bài 3. Bất phương trình một ẩn

Lý thuyết và bài tập cho Bài 3. Bất phương trình một ẩn, Chương 4, Đại số 8, Tập 2

1. Bất phương trình một ẩn

Bất phương trình ẩn \(x \) là hệ thức \(A(x) > B(x)\) hoặc \(A(x) < B(x)\) hoặc \(A(x) ≥ B(x)\) hoặc \(A(x) ≤ B(x)\).

Trong đó: \(A(x)\) gọi là vế trái; \(B(x)\) gọi là vế phải của bất phương trình.

Nghiệm của bất phương trình là giá tri của ẩn thay vào bất phương trình ta được một khẳng định đúng.

2. Tập nghiệm của bất phương trình

Tập hợp tất cả các nghiệm của bất phương trình được gọi là tập nghiệm của bất phương trình đó.

Bài Tập / Bài Soạn: 

Câu hỏi 1 Bài 3 trang 41 SGK Toán 8 Tập 2

Đề bài

a) Hãy cho biết vế trái, vế phải của bất phương trình \({x^2} \leqslant 6x - 5\)      (1)

b) Chứng tỏ các số \(3; 4\) và \(5\) đều là nghiệm, còn số \(6\) không phải là nghiệm của bất phương trình vừa nêu.

Phương pháp giải - Xem chi tiết

Bất phương trình ẩn \(x \) là hệ thức \(A(x) > B(x)\) hoặc \(A(x) < B(x)\) hoặc \(A(x) ≥ B(x)\) hoặc \(A(x) ≤ B(x)\).

Trong đó: \(A(x)\) gọi là vế trái; \(B(x)\) gọi là vế phải của bất phương trình.

Câu hỏi 2 Bài 3 trang 42 SGK Toán 8 Tập 2

Đề bài

Hãy cho biết vế trái, vế phải và tập nghiệm của bất phương trình \(x > 3\), bất phương trình \(3 < x\) và phương trình \(x = 3\).

Lời giải chi tiết

- Bất phương trình \(x > 3\) có \(VT = x; VP = 3\)

Nghiệm của bất phương trình \(x > 3\) là tập hợp các số lớn hơn \(3\), tức là tập hợp \(\{x|x > 3\}\).

- Bất phương trình \(3 < x\) có \(VT = 3; VP = x\)

Nghiệm của bất phương trình \(3 < x\) là tập hợp các số lớn hơn \(3\), tức là tập hợp \(\{x|x > 3\}\)

Câu hỏi 3 Bài 3 trang 42 SGK Toán 8 Tập 2

Đề bài

Viết và biểu diễn tập nghiệm của bất phương trình \(x \geqslant  - 2\) trên trục số.

Lời giải chi tiết

Bất phương trình \(x \geqslant  - 2\) có tập nghiệm là tập hợp các số lớn hơn hoặc bằng \(-2\), tức là tập hợp \({\text{\{ }}x|x \geqslant  - 2\} \). Tập hợp này được biểu diễn trên trục số như sau:

Câu hỏi 4 Bài 3 trang 42 SGK Toán 8 Tập 2

Đề bài

Viết và biểu diễn tập nghiệm của bất phương trình \(x<4\) trên trục số.

Lời giải chi tiết

Bất phương trình \(x<4\) có tập nghiệm là tập hợp các số nhỏ hơn 4, tức là tập hợp \({\text{\{ }}x|x < 4\} \). Tập hợp này được biểu diễn trên trục số như sau:

Bài 15 trang 43 SGK Toán 8 tập 2

Kiểm tra xem giá trị \(x = 3\) là nghiệm của bất phương trình nào trong các bất phương trình sau:

a.

\(2x + 3 < 9\);

Phương pháp giải:

Áp dụng định nghĩa: Nghiệm của bất phương trình là giá trị của ẩn thay vào bất phương trình ta được một khẳng định đúng.

Lời giải chi tiết:

Thay \(x = 3\) vào bất phương trình ta được: \(2.3 + 3 < 9\) \( \Rightarrow 9 < 9\) (khẳng định sai)

Vậy \(x = 3\) không là nghiệm của bất phương trình \(2x + 3 < 9\)

b.

Bài 16 trang 43 SGK Toán 8 tập 2

Đề bài

Viết và biểu diễn tập nghiệm trên trục số của mỗi bất phương trình sau:

a) \(x < 4\);          b) \(x ≤ -2\);           c) \(x > -3\);              d) \(x  ≥ 1\).

Phương pháp giải - Xem chi tiết

Áp dụng qui tắc biểu diễn tập nghiệm trên trục số.

Lời giải chi tiết

\(\eqalign{
& a)\,\,\,S = {\rm{\{ }}x|x < 4\} \cr
& b)\,\,\,S = {\rm{\{ }}x|x \le - 2\} \cr
& c)\,\,\,S = {\rm{\{ }}x|x > - 3\} \cr
& d)\,\,S = {\rm{\{ }}x|x \ge 1\} \cr} \) 

Bài 17 trang 43 SGK Toán 8 tập 2

Đề bài

Hình vẽ sau đây biểu diễn tập nghiệm của bất phương trình nào? (Chỉ nêu một bất phương trình).

Phương pháp giải - Xem chi tiết

Áp dụng qui tắc biểu diễn tập nghiệm của phương trình trên trục số.

Lời giải chi tiết

a) Hình a biểu diễn tập nghiệm của bất phương trình \(x ≤ 6\).

b) Hình b biểu diễn tập nghiệm của bất phương trình \(x > 2\).

Bài 18 trang 43 SGK Toán 8 tập 2

Đề bài

Hãy lập bất phương trình cho bài toán sau:

Quãng đường đi từ A đến B dài \(50\)km. Một ô tô đi từ A đến B, khởi hành lúc \(7\) giờ. Hỏi ô tô phải đi với vận tốc bao nhiêu km/h để đến B trước \(9\) giờ cùng ngày?

Phương pháp giải - Xem chi tiết

Áp dụng bài toán: thời gian = quãng đường : vận tốc.

- Đặt vận tốc của ô tô làm ẩn, biểu diễn thời gian ô tô đi từ A đến B theo ẩn đó.

- Đặt điều kiện cho ẩn để tìm được bất phương trình cần tìm.

Lời giải chi tiết


Giải các môn học khác

Bình luận