Bài 5. Sự cân bằng lực - Quán tính

Lý thuyết và bài tập cho Bài 5. Sự cân bằng lực - Quán tính, Chương 1, Vật lý 8

1.Hai lực cân bằng

- Hai lực cân bằng là hai lực cùng tác dụng lên một vật, có cường độ bằng nhau, phương nằm trên cùng một đường thẳng, chiều ngược nhau.

- Dưới tác dụng của lực cân bằng:

+ Vật đang đứng yên sẽ tiếp tục đứng yên

+ Vật đang chuyển động sẽ tiếp tục chuyển động sẽ tiếp tục chuyển động thẳng đều.

=> Chuyển động này được gọi là chuyển động theo quán tính.

Chú ý:

- Hệ lực cân bằng khi tác dụng vào một vật thì không làm thay đổi vận tốc của vật.

Bài Tập / Bài Soạn: 

Bài C1 trang 17 SGK Vật lí 8

Đề bài

Hãy kể tên và biểu diễn các lực tác dụng lên quyển sách, quả cầu, quả bóng có trọng lượng lần lượt là 3N ; 0,5N ; 5N, bằng các vectơ lực. Nhận xét về điểm đặt, cường độ, phương, chiều của hai lực cân bằng. 

Phương pháp giải - Xem chi tiết

Lực là một đại lượng vecto được biểu diễn bằng một mũi tên có:

 + Gốc là điểm đặt của lực.

 + Phương, chiều trùng với phương, chiều của lực.

 + Độ dài biểu thị cường độ của lực theo tỉ xích cho trước.

Lời giải chi tiết

Bài C2 trang 18 SGK Vật lí 8

Đề bài

Quan sát thí nghiệm.

Tại sao quả cân A ban đầu đứng yên ?

Lời giải chi tiết

Quả cân A ban đầu đứng yên vì chịu tác dụng của hai lực : Trọng lực \(\overrightarrow{P_{A}}\) và sức căng \(\overrightarrow{T}\) của dây, hai lực này cân bằng (do T = PB mà PB = PA nên \(\overrightarrow{T}\) cân bằng với \(\overrightarrow{P_{A}}\) )

Bài C3 trang 18 SGK Vật lí 8

Đề bài

Đặt thêm một quả nặng A' lên quả cân A (H.5.3b). Tại sao quả cân A cùng với A' sẽ chuyển động nhanh dần ?

Lời giải chi tiết

- Khi chưa đặt vật A' lên trên A thì trọng lượng  PA bằng lực căng dây T làm cho quả cân A đứng yên.

- Đặt thêm vật nặng A’ lên A, lúc này \(P_A+P_{A'}\) lớn hơn T nên vật AA’ chuyển động nhanh dần đi xuống, B chuyển động đi lên.

Bài C4 trang 18 SGK Vật lí 8

Đề bài

Khi quả cân A chuyển động quanh lỗ K thì vật nặng A' bị giữ lại (H.5.3c,d). Lúc này quả cân A còn chịu tác dụng của những lực nào ?

Lời giải chi tiết

Quả cân A chuyển động qua lỗ K thì A’ bị giữ lại.

Khi đó tác dụng lên A chỉ còn hai lực \(\overrightarrow {{P_A}} \) và \(\overrightarrow T \) lại cân bằng với nhau.

Bài C5 trang 19 SGK Vật lí 8

Đề bài

Hãy đo quãng đường đi được của quả cân A sau mỗi khoảng thời gian 2 giây, ghi vào bảng 5.1 và tính vận tốc của A.

Phương pháp giải - Xem chi tiết

Công thức tính vận tốc : \(v = \displaystyle{s \over t}\)

trong đó: s là độ dài quãng đường đi được, t là thời gian để đi hết quãng đường đó.

Lời giải chi tiết

Các em đo kết quả TN, ghi vào bảng và tính vận tốc bằng công thức: \(v = \displaystyle{s \over t}\)

Bài C6 trang 19 SGK Vật lí 8

Đề bài

Búp bê đang đứng yên trên xe. Bất chợt đẩy xe chuyển động về phía trước (H.5.4). Hỏi búp bê sẽ ngã về phía nào ? Tại sao ?

Phương pháp giải - Xem chi tiết

Khi có lực tác dụng, mọi vật không thể thay đổi vận tốc đột ngột được vì có quán tính.

Lời giải chi tiết

Búp bê đang đứng yên trên xe. Bất chợt đẩy xe chuyển động về phía trước khi đó búp bê sẽ ngã về phía sau.

Bài C7 trang 19 SGK Vật lí 8

Đề bài

Đẩy cho xe và búp bê cùng chuyển động rồi bất chợt xe dừng lại. Hỏi búp bê sẽ ngã về phía nào ? Tại sao ?

Phương pháp giải - Xem chi tiết

Khi có lực tác dụng, mọi vật không thể thay đổi vận tốc đột ngột được vì có quán tính.

Lời giải chi tiết

Búp bê ngã về phía trước.

Vì khi xe dừng đột ngột, mặc dù chân búp bê bị dừng lại cùng với xe, nhưng do quán tính nên thân búp bê vẫn chuyển động và nó nhào về phía trước. 

Bài C8 trang 20 SGK Vật lí 8

Đề bài

Hãy dùng khái niệm quán tính để giải thích các hiện tượng sau đây :

a) Khi ôtô đột ngột rẽ phải, hành khách trên xe bị nghiêng về bên trái.

b) Khi nhảy từ bậc cao xuống, chân ta bị gập lại.

c) Bút tắc mực, ta vẩy mạnh, bút lại có thể viết tiếp được.

d) Khi cán búa lỏng, có thể làm chặt lại bằng cách gõ mạnh đuôi cán xuống đất.

e) Đặt một cốc nước lên tờ giấy mỏng. Giật nhanh tờ giấy ra khỏi đáy cốc thì cốc vẫn đứng yên.

Phương pháp giải - Xem chi tiết


Giải các môn học khác

Bình luận

CHƯƠNG I. CƠ HỌC - VẬT LÝ 8

ĐỀ THI HỌC KÌ 1 MỚI NHẤT CÓ LỜI GIẢI

  • Đề ôn tập học kì 1 – Có đáp án và lời giải

CHƯƠNG II. NHIỆT HỌC - VẬT LÍ 8

ĐỀ KIỂM TRA HỌC KÌ 2 (ĐỀ THI HỌC KÌ 2) - VẬT LÍ 8