Bài 6. Lực ma sát

Lý thuyết và bài tập cho Bài 6. Lực ma sát, Chương 1, Vật lý 8

LỰC MA SÁT

Các lực cản trở chuyển động của một vật, tạo ra bởi những vật tiếp xúc với nó được gọi là lực ma sát.

1. Lực ma sát trượt

Lực ma sát trượt sinh ra khi một vật trượt trên bề mặt của vật khác. Lực ma sát trượt luôn ngược hướng chuyển động.

Ví dụ: Lực ma sát trượt xuất hiện khi hãm chuyển động của người trượt patanh hay mài nhẵn bóng các mặt kim loại.

2. Lực ma sát lăn

Lực ma sát lăn sinh ra khi một lăn trên bề mặt của vật khác.

Bài Tập / Bài Soạn: 

Bài C1 trang 21 SGK Vật lí 8

Đề bài

Hãy tìm ví dụ về lực ma sát trượt trong đời sống và kĩ thuật.

Phương pháp giải - Xem chi tiết

Lực ma sát trượt sinh ra khi một vật trượt trên bề mặt của vật khác.

Lời giải chi tiết

- Trong đời sống:

+ Khi phanh xe, bánh xe ngừng quay. Mặt lốp trượt trên đường xuất hiện ma sát trượt làm xe nhanh chóng dừng lại.

+ Ma sát giữa trục quạt bàn với ổ trục

+ Ma sát giữa dây cung ở cần kéo của đàn nhị, violon… với dây đàn.

Bài C2 trang 21 SGK Vật lí 8

Đề bài

Hãy tìm thêm ví dụ về lực ma sát lăn trong đời sống và kĩ thuật.

Phương pháp giải - Xem chi tiết

Lực ma sát lăn sinh ra khi một vật lăn trên bề mặt của vật khác.

Lời giải chi tiết

- Trong kĩ thuật: Ma sát sinh ra ở các viên bi đệm giữa trục quay với ổ trục.

- Trong đời sống:

+ Khi dịch chuyển vật nặng có thể đặt vật lên kệ có con lăn ở dưới để đẩy vật nhẹ nhàng. Ma sát giữa con lăn với mặt trượt là ma sát lăn.

Bài C3 trang 21 SGK Vật lí 8

Đề bài

Trong các trường hợp vẽ ở hình 6.1, trường hợp nào có lực ma sát trượt, trường hợp nào có lực ma sát lăn ?

Từ hai trường hợp trên em có nhận xét gì về cường độ của lực ma sát trượt và lực ma sát lăn.

Phương pháp giải - Xem chi tiết

Lực ma sát trượt sinh ra khi một vật trượt trên bề mặt của vật khác.

Lực ma sát lăn sinh ra khi một vật lăn trên bề mặt của vật khác.

Lời giải chi tiết

Bài C4 trang 22 SGK Vật lí 8

Đề bài

Tại sao trong thí nghiệm trên, mặc dù có lực kéo tác dụng lên vật nặng nhưng vật vẫn đứng yên ?

Lời giải chi tiết

+ Hình 6.2 SGK, mặc dù có lực kéo tác dụng lên vật nặng nhưng vật vẫn đứng yên, chứng tỏ giữa mặt bàn với vật có một lực cản. Lực này đặt lên vật cân bằng với lực kéo để giữ cho vật đứng yên. Lực này được gọi là lực ma sát nghỉ.

Bài C5 trang 22 SGK Vật lí 8

Đề bài

Hãy tìm ví dụ về lực ma sát nghỉ trong đời sống và kĩ thuật.

Phương pháp giải - Xem chi tiết

Lực ma sát nghỉ giữ cho vật không trượt khi vật bị tác dụng của lực khác.

Lời giải chi tiết

Ví dụ về lực ma sát nghỉ:

- Trong dây chuyền sản xuất của nhiều nhà máy, các sản phẩm (như bao xi măng, bao đường, các linh kiện,...) di chuyển cùng với băng truyền tải nhờ lực ma sát nghỉ.

Bài C6 trang 22 SGK Vật lí 8

Đề bài

Hãy nêu tác hại của lực ma sát và các biện pháp làm giảm lực ma sát trong các trường hợp vẽ ở hình 6.3.

 

Phương pháp giải - Xem chi tiết

- Lực ma sát trượt sinh ra khi một vật trượt trên bề mặt của vật khác.

- Lực ma sát lăn sinh ra khi một vật lăn trên bề mặt của vật khác.

- Lực ma sát nghỉ giữ cho vật không trượt khi vật bị tác dụng của lực khác.

- Lực ma sát có thể có hại hoặc có ích.

Bài C7 trang 23 SGK Vật lí 8

Đề bài

Hãy quan sát các trường hợp vẽ ở hình 6.4 và tưởng tượng xem nếu không có lực ma sát thì sẽ xảy ra hiện tượng gì? Hãy tìm cách làm tăng lực ma sát trong những trường hợp này.

 

Phương pháp giải - Xem chi tiết

- Lực ma sát trượt sinh ra khi một vật trượt trên bề mặt của vật khác.

- Lực ma sát lăn sinh ra khi một vật lăn trên bề mặt của vật khác.

- Lực ma sát nghỉ giữ cho vật không trượt khi vật bị tác dụng của lực khác.

Bài C8 trang 23 SGK Vật lí 8

Đề bài

Hãy giải thích các hiện tượng sau và cho biết trong các hiện tượng này ma sát có ích hay có hại:

a) Khi đi trên sàn đá hoa mới lau dễ bị ngã.

b) Ôtô đi vào chỗ bùn lầy, có khi bánh quay tít mà xe không tiến lên được.

c) Giày đi mãi đế bị mòn.

d) Phải bôi nhựa thông vào dây cung ở cần kéo nhị (đàn cò).

Phương pháp giải - Xem chi tiết

- Lực ma sát trượt sinh ra khi một vật trượt trên bề mặt của vật khác.

- Lực ma sát lăn sinh ra khi một vật lăn trên bề mặt của vật khác.

Bài C9 trang 23 SGK Vật lí 8

Đề bài

Ổ bi có tác dụng gì ? Tại sao việc phát minh ra ổ bi lại có ý nghĩa quan trọng đến sự phát triển của khoa học và công nghệ ?

Lời giải chi tiết

Ổ bi có tác dụng làm giảm ma sát do thay thế ma sát trượt bằng ma sát lăn của các viên bi.

Nhờ sử dụng ổ bi, nên đã giảm được lực cản lên các vật chuyển động, khiến cho các máy móc hoạt động dễ dàng, góp phần thúc đẩy sự phát triển của ngành động lực học, cơ khí, chế tạo máy… 


Giải các môn học khác

Bình luận

CHƯƠNG I. CƠ HỌC - VẬT LÝ 8

ĐỀ THI HỌC KÌ 1 MỚI NHẤT CÓ LỜI GIẢI

  • Đề ôn tập học kì 1 – Có đáp án và lời giải

CHƯƠNG II. NHIỆT HỌC - VẬT LÍ 8

ĐỀ KIỂM TRA HỌC KÌ 2 (ĐỀ THI HỌC KÌ 2) - VẬT LÍ 8