Trang chủ » Nhìn về vốn văn hóa dân tộc - Trần Đình Hượu

Nhìn về vốn văn hóa dân tộc - Trần Đình Hượu

Bài soạn chi tiết Nhìn về vốn văn hóa dân tộc - Trần Đình Hượu, Tuần 30, Soạn văn 12 chi tiết, Tập 2

ND chính

Từ hiểu biết sâu sắc về vốn văn hóa dân tộc, bài viết đã phân tích rõ những mặt tích cực và một số hạn chế của văn hóa truyền thống.

Bố cục

Bố cục (3 phần)

- Phần 1 (Từ đầu đến "chắc chắn có liên quan gần gũi với nó"): Nêu một số nhận xét về vấn đề văn hóa của dân tộc

- Phần 2 (Tiếp theo đến "để lại dấu vết khá rõ trong văn học"): Đặc điểm của văn hóa Việt Nam

Bài Tập / Bài Soạn:

Câu 1 (trang 162 SGK Ngữ văn 12 tập 2)

Tác giả phân tích đặc điểm của vốn văn hóa dân tộc dựa trên những phương diện cụ thể nào của đời sống vật chất và tinh thần?

Lời giải chi tiết:

* Đời sống tinh thần

- Tôn giáo, nghệ thuật (kiến trúc, hội họa văn học):

+ Tôn giáo: Người Việt Nam không cuồn tín, không cực đoan mà dung hòa, tạo nên sự hài hòa nhưng không tìm sự siêu thoát, siêu việt về tinh thần bằng tôn giáo.

Xem thêm về Câu 1 (trang 162 SGK Ngữ văn 12 tập 2)

Câu 2 (trang 162 SGK Ngữ văn 12 tập 2)

Theo tác giả, đặc điểm nổi bật nhất trong sáng tạo văn hóa của Việt Nam là gì? Đặc điểm này nói lên thế mạnh gì của vốn văn hóa dân tộc? Lấy dẫn chứng để làm sáng tỏ luận điểm này.

Lời giải chi tiết:

- Đặc điểm nổi bật của sáng tạo văn hóa Việt Nam là tạo ra một cuộc sống thiết thực, bình ổn, lành mạnh với những vẻ đẹp dịu dàng, thanh lịch, những con người hiền lành, tình nghĩa, sống có văn hóa trên một cái nền nhân bản.

- Dẫn chứng:

+ Công trình kiến trúc chùa Một Cột, các lăng tẩm của vua chúa đời Nguyễn...

Xem thêm về Câu 2 (trang 162 SGK Ngữ văn 12 tập 2)

Câu 2 (trang 162 SGK Ngữ văn 12 tập 2)

Những đặc điểm nào có thể xem là hạn chế của vốn văn hóa dân tộc.

Lời giải chi tiết:

- Những hạn chế của nền văn hóa truyền thống Việt Nam:

+ Thiếu sáng tạo phi phàm, kì vĩ và những đặc sắc nổi bật, không mong gì cao xa, khác thường, hơn người,

+ Trí tuệ không được đề cao.

- Nguyên nhân: ý thức lâu đời về sự nhỏ yếu, về thực tế nhiều khó khăn, nhiều bất trắc của dân tộc.

Xem thêm về Câu 2 (trang 162 SGK Ngữ văn 12 tập 2)

Câu 4 (trang 162 SGK Ngữ văn 12 tập 2)

Những tôn giáo nào có ảnh hưởng mạnh nhất đến văn hóa truyền thống Việt Nam? Người Việt Nam đã tiếp nhận tư tưởng của các tôn giáo này theo hướng nào để tạo nên bản sắc văn hóa dân tộc? Tìm một số ví dụ trong nền văn học để làm sáng tỏ vấn đề này.

Lời giải chi tiết:

- Những tôn giáo có ảnh hưởng mạnh đến văn hóa truyền thống Việt Nam là: Phật giáo và Nho giáo, tuy từ ngoài du nhập vào nhưng đều để lại dấu ấn sâu sắc trong bản sắc dân tộc).

Xem thêm về Câu 4 (trang 162 SGK Ngữ văn 12 tập 2)

Câu 5 (trang 162 SGK Ngữ văn 12 tập 2)

Nhận định: "Tinh thần chung của văn hóa Việt Nam là thiết thực, linh hoạt, dung hòa" nhằm nêu lên mặt tích cực hay hạn chế của văn hóa Việt Nam? Hãy giải thích rõ vấn đề này?

Lời giải chi tiết:

Nhận định "Tinh thần chung của văn hóa Việt Nam là thiết thực, linh hoạt, dung hòa" nhằm nói lên tính tích cực, đồng thời nói lên tính hạn chế của văn hóa Việt Nam.

- Tích cực:

+ Tính thiết thực:Khiến văn hóa VN gắn bó sâu sắc với cộng đồng.

Xem thêm về Câu 5 (trang 162 SGK Ngữ văn 12 tập 2)

Câu 6 (trang 162 SGK Ngữ văn 12 tập 2)

Vì sao có thể khẳng định: "Con đường hình thành bản sắc dân tộc của văn hóa không chỉ trông cậy vào sự tạo tác của chính dân tộc đó, mà còn trông cậy vào khả năng chiếm lĩnh, khả năng đồng hóa các giá trị của văn hóa bên ngoài, về mặt đó, lịch sử đã chứng minh là dân tộc Việt Nam có bản lĩnh". Hãy liên hệ với thực tế lịch sử và văn học Việt Nam để làm sáng tỏ vấn đề này.

Lời giải chi tiết:

Chứng minh

Xem thêm về Câu 6 (trang 162 SGK Ngữ văn 12 tập 2)

Luyện tập câu 1 (trang 162 SGK Ngữ văn 12 tập 2)

HS chọn một trong ba đề để viết bài luận. Ở mỗi đề đều cần đảm bảo một số ý cơ bản sau:

- Giải thích vấn đề (VD: thế nào là tôn sư trọng đạo? Tết Nguyên đán là gì? Hủ tục là gì?).

- Bày tỏ quan điểm cá nhân, bàn bạc, đánh giá, mở rộng về vấn đề:

+ Truyền thống “tôn sư trọng đạo” đến nay còn tồn tại không? Truyền thống ấy có vai trò gì trong nhà trường và xã hội hiện nay? Cần nhìn nhận như thế nào về hàng loạt những vụ việc sai phạm và đau lòng trong giáo dục thời gian gần đây?