Đọc đoạn văn a và đoạn thơ b trong SGK xác định những câu nào có phép lặp cú pháp? Kết cấu cú pháp nào được lặp lại? Tác dụng (hiệu quả nghệ thuật) như thế nào?
Trả lời:
a. Những câu lặp cú pháp trong đoạn a là: câu 1-3, 4-5
- Cấu trúc được lặp lại là:
+ Sự thật là .... , CN (dân ta) + VN (thành thuộc địa ...), + BN
+ Dân ta (đã/lại) + VN
- Hiệu quả nghệ thuật: nhấn mạnh, tô đậm tính khẳng định; giúp cho lời văn hài hoà, nhịp nhàng, bổ sung cho nhau.
So sánh bài tập 1 và bài tập 2 để chỉ ra điểm giống và khác nhau về hiện tượng lặp cú pháp.
Trả lời:
- Giống nhau: Tất cả đều sử dụng phép lặp kết cấu cú pháp.
- Khác nhau:
+ Về số lượng tiếng: Ở câu đối, thơ Đường luật, văn biền ngẫu (và ở nhiều câu tục ngữ), số lượng tiếng trong câu trước (hoặc vế trước) và câu sau (hoặc vế sau) phải bằng nhau. Trong văn xuôi và thơ tự do thì những câu lặp kết cấu cú pháp với nhau không nhất thiết phải có số lượng tiếng bằng nhau tuyệt đối.
Phân tích hiệu quả của phép lặp cú pháp phối hợp với phép liệt kê trong 2 đoạn văn a và b (SGK).
Trả lời:
a. Đoạn văn trong Hịch tướng sĩ của Trần Quốc Tuấn:kết hợp phép lặp với phép liệt kê: ...thì ta...; ...thì cùng nhau...
Nhằm bày tỏ nỗi lòng của tác giả, làm nổi bật sự quan tâm, đối đãi chu đáo của Trần Quốc Tuấn đối với tướng sĩ: cho áo, cho cơm, thăng chức, cấp bổng, cho thuyền, cho ngựa, ...
b. Đoạn văn trong Tuyên ngôn độc lập của Hồ Chí Minh:
Viết đoạn văn từ 3 - 5 câu theo yêu cầu như trong SGK.
Trả lời:
Đoạn văn tham khảo:
Tháng 10 - 1945, khi về lại thủ đô sau chiến thắng giặc Pháp, Tố Hữu - nhà thơ trữ tình chính trị, người gắn bó sâu sắc với quê hương cách mạng trong 15 năm tình nghĩa thiết tha mặn nồng - đã viết bài thơ Việt Bắc, bản anh hùng ca và cũng là khúc tình ca về cách mạng, về cuộc kháng chiến và con người kháng chiến.
(Phép chêm xen ở câu văn này - phần giữa hai dấu gạch ngang - có tác dụng cung cấp thông tin về nhà thơ Tố Hữu).