Bài 28. Lăng kính

Lý thuyết và bài tập cho Bài 28. Lăng kính, Chương 7, Vật lý lớp 11

Tóm tắt lý thuyết

I. Cấu tạo của Lăng Kính

Lăng kính là một khối chất trong suốt (thủy tinh, nhựa ...) thường có dạng lăng trụ tam giác.

Khi sử dụng lăng kính, chùm tia sáng hẹp được chiếu truyền qua lăng kính trong một mặt phẳng vuông góc với cạnh của khối lăng trụ. Do đó, lăng kính được biểu diễn bằng tam giác tiết diện phẳng.

Các phần tử của lăng kính gồm: cạnh, đáy, hai mặt bên.

Về phương diện quang học, một lăng kính được đặc trưng bởi:

Bài Tập / Bài Soạn: 

Câu C1 trang 177 SGK Vật lý 11

Đề bài

Tại sao ánh sáng truyền từ không khí vào lăng kính, luôn có sự khúc xạ và tia khúc xạ lệch gần tia pháp tuyến hơn so với tia tới.

Lời giải chi tiết

* Vì chiết suất của các chất làm lăng kính bao giờ cũng lớn hơn chiết suất của không khí: n > 1.

Do ánh sáng truyền từ không khí vào lăng kính là từ môi trường chiết quang kém sang môi trường chiết quang hơn => luôn có tia khúc xạ.

* Mặt khác, theo công thức của định luật khúc xạ ta có:

\(\sin {i_1} = n\sin {r_1} > \sin {r_1}\)

Câu C2 trang 177 SGK Vật lý 11

Đề bài

Hãy thiết lập công thức lăng kính.

Lời giải chi tiết

Từ hình 28.4,

H28.4 bài 28 trang 177 vật lí 11

Theo định luật khúc xạ trên mặt bên AB và mặt bên AC ta có:

\(\begin{array}{l}{{\mathop{\rm sini}\nolimits} _1} = n\sin {r_1}\\\sin {i_2} = n\sin {r_2}\end{array}\)

Mặt khác:

A = góc N( góc có cạnh tương ứng vuông góc)

Câu C3 trang 178 SGK Vật lý 11

Đề bài

Giải thích sự phản xạ toàn phần ở mặt phân cách bên lăng kính ở hình 28.7.

H28.7 bài 28 trang 178 vật lí 11

Lời giải chi tiết

Lăng kính phản xạ toàn phần là lăng kính có tiết diện thẳng là tam giác vuông cân ABC vuông tại A.

Như vậy góc B = góc C = 45o.

Giải c3 bài 28 vật lí 11

Bài 1 trang 179 SGK Vật lí 11

Đề bài

Lăng kính là gì? Nêu cấu tạo và các đặc trưng quang học của lăng kính.

Lời giải chi tiết

Lăng kính là một khối chất trong suốt (thủy tinh, nhựa ...) thường có dạng lăng trụ tam giác.

Khi sử dụng lăng kính, chùm tia sáng hẹp được chiếu truyền qua lăng kính trong một mặt phẳng vuông góc với cạnh của khối lăng trụ. Do đó, lăng kính được biểu diễn bằng tam giác tiết diện phẳng.

Các phần tử của lăng kính gồm: cạnh, đáy, hai mặt bên.

Về phương diện quang học, một lăng kính được đặc trưng bởi:

Bài 2 trang 179 SGK Vật lí 11

Đề bài

Trình bày tác dụng của lăng kính đối với sự truyền ánh sáng qua nó. Xét hai trường hợp:

- Ánh sáng đơn sắc;

- Ánh sáng trắng.

Lời giải chi tiết

+ Ánh sáng đơn sắc: qua lăng kính sẽ bị khúc xạ.

+ Ánh sáng trắng: gồm nhiều ánh sáng màu và lăng kính có tác dụng phân tích chùm sáng truyền qua nó thành nhiều chùm sáng màu khác nhau =>Hiện tượng tán sắc ánh sáng.

Bài 3 trang 179 SGK Vật lí 11

Đề bài

Nêu các công dụng của lăng kính.

Lời giải chi tiết

Lăng kính có nhiều công dụng trong khoa học kỹ thuật như:

1. Máy quang phổ: dùng để nhận biết các thành phần cấu tạo của một chùm sáng phức tạp do một nguồn sáng phát ra.

2. Lăng kính phản xạ toàn phần: được dùng để tạo ảnh thuận chiều.

Bài 4 trang 179 SGK Vật lí 11

Đề bài

Có ba trường hợp truyền tia sáng qua lăng kính như Hình 28.8

Ở (các) trường hợp nào sau đây, lăng kính không làm lệch tia ló về phía đáy ?

A. Trường hợp 1.

B. Trường hợp 2 và 3.

C. Ba trường hợp 1, 2 và 3.

D. Không trường hợp nào.

Lời giải chi tiết

Ở các trường hợp trên, trường hợp nào lăng kính cũng làm tia ló lệch về phía đáy 

=> Chọn phương án D.

Bài 5 trang 179 SGK Vật lí 11

Đề bài

Cho tia sáng truyền tới lăng kính như Hình 28.9

Tia ló truyền đi sát mặt BC. Góc lệch tạo bởi lăng kính có giá trị nào sau đây ?

A. 00

B. 22,50

C. 450.

D. 900

Lời giải chi tiết

Giải câu 5 trang 179 bài 28 vật lí 11

Bài 6 trang 179 SGK Vật lí 11

Đề bài

Tiếp theo bài tập 5.

Chiết suất n của lăng kính có giá trị nào sau đây? (Tính tròn tới một chữ số thập phân)

A. 1,4.

B. 1,5.

C. 1,7.

D. Khác A, B, C.

Phương pháp giải - Xem chi tiết

Áp dụng định luật khúc xạ ánh sáng n1sini = n2sinr

Lời giải chi tiết

Giải câu 6 bài 28 trang 179 vật lí 11

Bài 7 trang 179 SGK Vật lí 11

Đề bài

Lăng kính thủy tinh có tiết diện thẳng là tam giác cân ABC đỉnh A. Một tia sáng đơn sắc được chiếu vuông góc tới mặt bên AB. Sau hai lần phản xạ toàn phần trên hai mặt AC và AB, tia sáng ló ra khỏi đáy BC theo phương vuông góc với BC.

a) Vẽ đường truyền của tia sáng và tính góc chiết quang A.

b) Tìm điều kiện mà chiết suất n của lăng kính phải thỏa mãn.

Lời giải chi tiết

a) Vẽ đường truyền của tia sáng và tính góc chiết quang A.

+ Vẽ đường truyền của tia sáng ở hình 7


Giải các môn học khác

Bình luận

CHƯƠNG I. ĐIỆN TÍCH. ĐIỆN TRƯỜNG

CHƯƠNG II. DÒNG ĐIỆN KHÔNG ĐỔI

CHƯƠNG III. DÒNG ĐIỆN TRONG CÁC MÔI TRƯỜNG

ĐỀ THI HỌC KÌ 1 MỚI NHẤT CÓ LỜI GIẢI

  • Đề thi học kì 1 của các trường có lời giải – Mới nhất
  • Đề ôn tập học kì 1 – Có đáp án và lời giải

CHƯƠNG IV. TỪ TRƯỜNG

CHƯƠNG V. CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ

CHƯƠNG VI. KHÚC XẠ ÁNH SÁNG

CHƯƠNG VII. MẮT. CÁC DỤNG CỤ QUANG

ĐỀ KIỂM TRA HỌC KÌ 2 (ĐỀ THI HỌC KÌ 2) - VẬT LÍ 11