- Nguyễn Trãi sống ở thời đại có nhiều biến động, cuộc đời của Nguyễn Trãi là cuộc đời của “trai thời loạn”, từ đó làm hun đúc những phẩm chất anh hùng trong con người Nguyễn Trãi.
- Nguyễn Trãi tham gia cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, trở thành quân sư bên cạnh Lê Lợi đưa cuộc khởi ngĩa đến ngày toàn thắng.
- Bước vào thời bình chưa kịp xây dựng đất nước thì ông bị vu oan, ghen ghét, bị vua nghi ngờ và không được trọng dụng và lui về ở ẩn.
Những tác phẩm tiêu biểu ở nhiều lĩnh vực khác nhau như văn học, lịch sử, địa lí, quân sự…
+ Bình Ngô đại cáo: được công bố đầu năm 1428, sau chiến thắng của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn trước quân Minh bạo tàn. Bài cáo là bản tổng kết toàn diện, sâu sắc về cuộc khởi nghĩa và thể hiện rõ tư tưởng nhân nghĩa yêu nước tiến bộ, niềm phấn chấn bước vào thời kì độc lập, tự chủ của đất nước.