Thuyết minh về một nét văn hóa - Ngữ văn lớp 8 (Văn mẫu 8)

  Chiếc áo dài là biểu tượng tuyệt đẹp của nền văn hoá dân tộc, là niềm tự hào của con người Việt Nam chúng ta.

        Áo dài ra đời từ rất lâu, nó đã trải qua các thời kì cải biến để đạt đến độ thẩm mĩ như ngày nay. Kiểu sơ khai là áo giao lành, được người phụ nữ mặc phủ ngoài yếm đào, váy lụa đen, thắt lưng buông thả. Nhưng để tiện cho việc làm ăn, việc đồng áng, áo giao lành được thu gọn thành áo tứ thân. Sau đó, nó được biến thành áo ngũ thân để các cô, các bà mặc trong lễ hội mùa xuân.

Ở nước ta, từ Bắc chí Nam, nơi nào chẳng có nhiều sen đẹp và thơm như Bắc Ninh, Hưng Yên, Thái Bình, Nghệ An, Huế, Đồng Tháp Mười, v.v... Nhưng chỉ ở Hồ Tây, Thăng Long, mới có giống sen rất hiếm và quý, đó là sen bách diệp;

         Tương truyền, gần 300 năm về trước, nguyên phi Đặng Thị Huệ đã nhiều lần cùng chúa Trịnh Sâm du thuyền ngự trên Hồ Tây, hái hoa sen bách diệp.

         Bài ca dao sau đây ai còn nhớ?

                             “Rủ nhau ra tắm hồ sen,

         Nước xanh bông trắng hương chen quyện mình,

Tục ngữ có câu: “Thứ nhất Củ Chi, thứ nhì Gò Nổi”. Củ Chi thuộc tỉnh Gia Định ngày xưa; Gò Nổi thuộc tỉnh Quảng Nam. Đó là hai miền quê lắm anh hùng hào kiệt xưa nay.

Địa linh nhân kiệt: Làng Bảo An - Gò Nổi

Tục ngữ có câu: “Thứ nhất Củ Chi, thứ nhì Gò Nổi”. Củ Chi thuộc tỉnh Gia Định ngày xưa; Gò Nổi thuộc tỉnh Quảng Nam. Đó là hai miền quê lắm anh hùng hào kiệt xưa nay.

Tên cũ của Bảo An là Phi Phú, thuộc tổng Đa Hoà, huyện Diên Khánh, phủ Điện Bào. Nay thuộc xã Điện Quang, huyện Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam.

Chùa Cổ Lễ (tên chữ Thần Quang tự) nổi tiếng bởi nhiều công trình kiến trúc đẹp, toạ lạc tại thị trấn Cổ Lễ, huyện Trực Ninh, tỉnh Nam Định.

Đại hồng chung lớn nhất

Chùa Cổ Lễ (tên chữ Thần Quang tự) nổi tiếng bởi nhiều công trình kiến trúc đẹp, toạ lạc tại thị trấn Cổ Lễ, huyện Trực Ninh, tỉnh Nam Định. Chùa do Cao tăng Minh Không tạo dựng từ thế kỉ XII. Đầu thế kỉ XX, nhiều công trình bề thế mang giá trị nghệ thuật cao đã được xây dựng tạo nên cảnh quan vừa thâm nghiêm vừa trữ tình cho ngôi chùa.

Dàn ý

I. MỞ BÀI

-     Cốm Vòng - một thức quà thanh nhã và tinh khiết.

-     Một món án đượm hồn làng quê, dân dã và bình dị.

II. THÂN BÀI

1. Chuẩn bị và cách làm

-     Cốm nguyên là cái hạt non của ‘‘thóc nếp hoa vàng”.

-    Người làng Vòng đi ngắt lúa về và nội trong hai mươi bốn tiếng đồng hồ phải  bắt tay vào việc chế hóa hạt thóc ra thành cốm.

Dàn ý

1. Mở bài

- Giới thiệu đối tượng thuyết minh: tranh Đông Hồ.

2. Thân bài

a. Nguồn gốc, xuất xứ

-     Làng tranh Đông Hồ thuộc xã Song Hồ, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh

-     Căn cứ vào các gia phả trong làng thì muộn nhất là vào đời Lê, tức là cách đây khoảng 500 năm.

Cái chiếu là một vật dụng giản dị nhưng chứa đựng ý nghĩa lớn lao.

     Nga Sơn là vùng đất nằm sát biển, cách thành phố Thanh Hoá 40km về hướng Ðông Bắc. Với 8 xã nằm dọc bờ biển là một vùng triều mầu mỡ, ngoài trồng sú vẹt, mảnh đất này chỉ trồng được một loại cây duy nhất là cói, dệt nên chiếu Nga Sơn - niềm kiêu hãnh của vùng quê này.

Chiếu Nga Sơn, gạch Bát Tràng

Vải tơ Nam Định, lụa hàng Hà Đông

Các em làm chiếc chong chóng này bằng một que tre mỏng như chiếc đóm. bề ngang độ gần một phân và bề dài chừng 20 phân.

Dàn ý

1. Mở bài

- Giới thiệu về đồ chơi dân gian: chong chóng là một thứ đồ chơi hết sức gần gũi với thiếu nhi.

2. Thân bài

a. Cấu tạo và cách làm

*Chong chóng hai cánh

-     Que tre mỏng, bề ngang độ gần một phân và bề dài chừng 20 phân.

Tại đền thờ chính ở Phú Thọ ngày giỗ tổ rất đông vui, dân chúng các nơi trên toàn quốc đổ về (kể cả các em tráng nhi cũng được đi theo).

Dàn ý

1. Mở bài

- Giới thiệu về lễ giỗ Tổ.

- Là một nét đẹp của truyền thống người Việt.

2. Thân bài

a. Thời gian, địa điểm

- Tại đền thờ chính ở Phú Thọ.

- Ngày 10 tháng 3 âm lịch hàng năm.

b. Diễn biến buổi lễ

- Trong thời gian Hội có rước sách và các buổi tế lễ. 

Ngoài những ngày lễ quan trọng trong năm, thì có một lễ mà mọi người rất trông mong đó là lễ Gíang Sinh.

Dàn ý

1. Mở bài

- Giới thiệu đối tượng thuyết minh: lễ Giáng Sinh.

2. Thân bài

a. Nguồn gốc xuất xứ

- Du nhập vào Việt Nam từ thời Pháp thuộc, trẻ em Việt Nam đã rất quen thuộc với lễ hội này.

- Đây là lễ mừng Chúa giáng sinh xuống trần gian để cứu rỗi cho loài người của Thiên Chúa.

Ngày rằm tháng giêng âm lịch là Tết Nguyên Tiêu một trong những ngày tết truyền thống, cũng là ngày cuối trong cả dịp Tết Xuân.

Dàn ý

1. Mở bài

- Giới thiệu đối tượng thuyết minh: Ngày rằm tháng giêng âm lịch là Tết Nguyên Tiêu một trong những ngày tết truyền thống, cũng là ngày cuối trong cả dịp Tết Xuân.

2. Thân bài

a. Nguồn gốc, xuất xứ

Tết Trung thu là một cái Tết đặc biệt dành cho thiếu nhi. Đây cũng là dịp để mọi người trong gia đình sum họp, trò chuyện,...

Dàn ý

1. Mở bài: giới thiệu yêu cầu đề bài: thuyết minh về lễ hội quan trọng tết trung thu.

– Cứ đến 15 tháng 8 âm lịch, khắp nơi rộn ràng trong tiếng trống, tiếng trẻ em nô đùa trong không khí trăng rằm.

– Tết trung thu ngày lễ thiếu nhi của nhiều quốc gia châu Á.

2. Thân bài

a. Nguồn gốc Tết Trung thu

Hội làng Phù Đổng hàng năm diễn ra ngày 9 tháng Tư âm lịch.

Câu 1

1. Mở bài

- Giới thiệu đối tượng thuyết minh: lễ hội Gióng

-     Một lễ hội tôn giáo của làng Phù Đổng.

-     Nét đẹp truyền thống của người dân nước Nam.

2. Thân bài

a. Nguồn gốc, xuất xứ

-     Xuất phát từ truyền thuyết Thánh Gióng.

b. Thời gian

-     Hội làng Phù Đổng hàng năm diễn ra ngày 9 tháng Tư âm lịch.

     Áo dài là biểu tượng của người phụ nữ Việt Nam. Áo dài mang lại nét đẹp duyên dáng, đằm thắm làm say lòng người của người phụ nữ Việt. Bởi vậy đã có biết bao nhà thơ, nhà văn hết lời ca ngợi:

“Có phải em mang trên áo bay

Hai phần gió thổi một phần mây

Hay là em gói mây trong áo

Rồi thở cho làn áo trắng bay”

(Tương tư – Nguyên Bá)

Dân ca quan họ quả là một tài sản vô giá của dân tộc Việt Nam, nó cần được tiếp tục nuôi dưỡng, trân trọng gìn giữ và lưu truyền lại cho các thế hệ mai sau, ở trong nước và cho cả cộng đồng Việt Nam hải ngoại

Trong dòng văn hoá và nghệ thuật âm nhạc dân gian chảy từ ngàn xưa, giữa sự đa dạng và đa diện của các dòng dân ca: chèo của Thái Bình, Nam Định, chèo tàu của Hà Tây, hát dặm Nghệ An, Hà Tĩnh, ca trù, ca Huế, dân ca Nam Bộ... vẫn lấp lánh một dòng dân ca riêng biệt, đặc sắc và độc đáo, tựa như:

Cây trúc xinh tang tình là cây trúc mọc...

Chiếc nón lá Việt Nam là một công cụ che nắng, che mưa, làm quạt, khi còn để che giấu gương mặt, nụ cười hay tạo thêm nét duyên dáng cho người phụ nữ Việt Nam.

"Người xứ Huế yêu thơ và nhạc lễ

Tà áo dài trắng nhẹ nhàng bay

Nón bài thơ e lệ trong tay

Thầm bước lặng, những khi trời dịu nắng"

“Sao anh không về thăm quê em

Ngắm em chằm nón buổi đầu tiên

Bàn tay xây lá, tay xuyên nón

Mười sáu vành, mười sáu trăng lên”

(Bài thơ đan nón – Nguyễn Khoa Điềm)

       Đã từ lâu chiếc nón lá đã đi vào nhiều bài thơ, bài ca Việt Nam và trở thành biểu tượng của người phụ nữ Việt Nam. Vẻ thanh mảnh, nhẹ nhàng của chiếc nón bài thơ, cùng với tà áo dài bay trong gió đã làm tôn lên vẻ đẹp của người con gái.

 Không chỉ làm vật dụng che nắng che nưa, chiếc nón lá Việt Nam tự nhiên như thế đã đi vào huyền thoại như một nét đẹp văn hoá, mang tâm hồn quê hương dân tộc, gợi cảm hứng cho thi ca.

        Nón quai thao, nón lá Việt Nam, chiếc nón quen thuộc thay thế cho những chiếc mũ, ô che nắng che mưa duyên dáng và tiện lợi trở thành vật duyên đáng yêu luôn gắn bó với con người Việt Nam.

  Chiếc nón lá là người bạn thủy chung, gần gũi của người phụ nữ Việt Nam . Chiếc nón đã được chạm khắc trên những cổ vật như trống đồng Ngọc Lũ, trên thạp đồng Đào Thịnh vào 2500-3000 năm về trước.

       Theo sự phát triển của lịch sử qua các thời đại, nón cũng có nhiều biến đổi về kiểu dáng và chất liệu. Lúc đầu khi chưa có dụng cụ để khâu thắt, nón được tết đan. Còn loại nón khâu như ngày nay xuất hiện phải nhờ đến sự ra đời của chiếc kim, tức là vào thời kỳ người ta chế luyện được sắt (khoảng thế kỷ thứ 3 trước Công nguyên).

 Lễ hội là tín ngưỡng văn hoá của mỗi dân tộc. Hầu như làng, xã nào cũng có lễ hội được tổ chức vào đầu xuân. Mọi người dân Thuận Thành, Bắc Ninh thường có câu ca:

Dù ai buôn đâu, bán đâu

 Hễ trông thấy tháp chùa Dâu thì về

 Dù ai buôn bán trăm nghề

Nhớ ngày mồng tám thì về hội Dâu.

      Câu ca dao như một lời nhắc nhở các tín đồ phật giáo hãy nhớ về hội Dâu được tổ chức vào đầu xuân hàng năm.