Bài 13: Nước Đại Việt ở thế kỉ XIII

Nhà Trần được thành lập trong hoàn cảnh nào ?

Trả lời:

    Triều đình nhà Lý suy yếu, xã hội rối loạn. Nhà Lý dựa vào thế lực của nhà Trần để tồn tại, đó chính là cơ hội để nhà Trần buộc Lý Chiêu Hoàng (vua cuối cùng của nhà Lý) phải nhường ngôi cho Trần Cảnh. Nhà Trần thành lập.

Em hãy mô tả bộ máy quan lại thời Trần.

Lời giải:

- Nhà nước được tổ chức theo chế độ quân chủ tập quyền (mọi quyền hành tập trung vào tay vua):

    + Ở trung ương: đứng đầu là vua và Thái Thượng Hoàng, giúp ciệc cho vua có các quan văn, quan võ.

    + Ở địa phương:

- Đứng đầu lộ là chánh, phó an phủ sứ.

- Dưới lộ là phủ, đứng đầu là tri phủ.

- Dưới phủ là châu, huyện, đứng đầu là tri châu, tri huyện.

- Dưới châu, huyện là xã , gồm các quan xã.

Em hãy trình bày những nét chính về pháp luật thời Trần.

Lời giải:

    - Thời Trần, Nhà nước chú trọng sửa sang luật pháp, ban hành bộ luật mới gọi là "Quốc triều hình luật". Hình luật thời Trần cũng giống như thờ Lý nhưng được bổ sung thêm.

    - Pháp luật xác nhận và bảo vệ quyền tư hữu tài sản, quy định cụ thể về việc mua bán ruộng đất.

    - Cơ quan quản lí và thực hiện pháp luật là Thẩm hình viện, vua Trần vẫn để chuông ở thềm điện Long Trì cho dân đến kêu oan khi cần.

Em có nhận xét gì về chủ trương phát triển nông nghiệp của nhà Trần ?

Trả lời:

    - Chú trọng việc khai hoang, đắp đê, nạo vét kênh ngòi.

    - Đặt chức quan Hà đê sứ trông coi, đốc thúc việc đắp đê.

    → Nông nghiệp nhanh chóng phục hồi và phát triển.

    → Chủ trương phát triển nông nghiệp của nhà Trần rất phù hợp, kịp thời đáp ứng nguyện vọng của nhân dân.

Em hãy nêu những chủ trương và biện pháp xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng của nhà Trần. Kết quả của những biện pháp đó.

Lời giải:

    - Chính sách "Ngụ binh ư nông".

    - Chủ trương "Quân lính cốt tinh nhuệ không cốt đông", xây dựng tinh thần đoàn kết trong quân đội.

    - Tác dụng: xây dựng lực lượng quân đội hùng mạnh, có kỉ luật nghiêm minh, là cơ sở để bảo vệ đất nước, chiến thắng giặc ngoại xâm.