Phú sông Bạch Đằng

Bài soạn văn chi tiết Phú sông Bạch Đằng, Tuần 19, Soạn văn 10 chi tiết, Tập 2

ND chính

Phú sông Bạch Đằng thể hiện lòng yêu nước và niềm tự hào dân tộc trước chiến công trên sông Bạch Đằng, đồng thời ca ngợi truyền thống anh hùng bất khuất, truyền thống đạo lí nhân nghĩa của dân tộc Việt Nam.

Bài Tập / Bài Soạn:

Câu 1 (trang 7 SGK Ngữ văn 10 tập 2)

Đọc Tiểu dẫn để nắm được bố cục bài phú, vị trí của chiến thắng Bạch Đằng trong lịch sử và đề tài sông Bạch Đằng trong văn học. Đọc kĩ các chú thích để hiểu được các từ khó, các điển tích, điển cố.

Lời giải chi tiết:

- Sông Bạch Đằng là một nhánh của sông Kinh Thầy đổ ra biển nằm giữa Quảng Ninh và Hải Phòng. Nơi đây, Ngô Quyền đã đánh tan quân xâm lược Nam Hán, bắt sống Hoằng Tháo, năm 1288 nhà Trần tiêu diệt giặc Mông Nguyên, bắt sống Ô Mã Nhi.

Xem thêm về Câu 1 (trang 7 SGK Ngữ văn 10 tập 2)

Câu 2 (trang 7 SGK Ngữ văn 10 tập 2)

Mở đầu bài phú, nổi bật lên là hình tượng nhân vật "khách". Anh (chị) hãy tìm hiểu:

- Mục đích dạo chơi thiên nhiên, chiến địa của "khách"?

- "Khách" là người có tráng chí (chí lớn), có tâm hồn như thế nào qua việc nhắc đến những địa danh lịch sử của Trung Quốc và miêu tả những địa danh lịch sử của đất Việt?

Lời giải chi tiết:

Xem thêm về Câu 2 (trang 7 SGK Ngữ văn 10 tập 2)

Câu 3 (trang 7 SGK Ngữ văn 10 tập 2)

Cảm xúc của “khách” trước khung cảnh thiên nhiên sông Bạch Đằng: Phấn khởi, tự hào? Buồn thương, nuối tiếc vì những giá trị đang lùi vào quá khứ? Lí giải cách lựa chọn của anh (chị). (Lưu ý đặc điểm hình ảnh thiên nhiên và giọng văn trong đoạn " Qua cửa Đại Than... dấu vết luống còn lưu".)

Lời giải chi tiết:

Cảm xúc của “khách”:

- Khách vừa có cảm giác vui, buồn, vừa tự hào, nuối tiếc → Có tráng chí bốn phương, yêu nước, tự hào

Xem thêm về Câu 3 (trang 7 SGK Ngữ văn 10 tập 2)

Câu 4 (trang 7 SGK Ngữ văn 10 tập 2)

Vai trò của hình tượng các bô lão trong bài phú? Chiến tích trên sông Bạch Đằng đã được gợi lên như thế nào qua lời kể của các bô lão? Thái độ, giọng điệu của họ khi kể chuyện?

Qua lời bình luận của các bô lão (đoạn "Tuy nhiên: Từ có vũ trụ... Nhớ người xưa chừ lệ chan"), trong các yếu tố: địa thế sông núi, con người, theo anh (chị), yếu tố nào giữ vai trò quan trọng nhất làm nên chiến thắng Bạch Đằng?

Lời giải chi tiết:

Xem thêm về Câu 4 (trang 7 SGK Ngữ văn 10 tập 2)

Câu 5 (trang 7 SGK Ngữ văn 10 tập 2)

Lời ca của các vị bô lão và lời ca nối tiếp của "khách" nhằm khẳng định điều gì?

Lời giải chi tiết:

- Đoạn 3 của bài phú chứa nhiều suy ngẫm, có tính triết lí

+ Lời ca của các bô lão mang âm hưởng của dòng sông sử thi, dòng sông cuộc đời, tất cả cứ tha thiết chảy qua đêm. Một chân lí vĩnh cửu cũng chảy mãi như dòng sông: bất nghĩa thì tiêu vong, anh hùng thì lưu danh thiên cổ.

Xem thêm về Câu 5 (trang 7 SGK Ngữ văn 10 tập 2)

Câu 6 (trang 7 SGK Ngữ văn 10 tập 2)

Phát biểu về giá trị nội dung và nghệ thuật của bài phú.

Lời giải chi tiết:

- Giá trị nội dung: Bài Phú sông Bạch Đằng thông qua việc tái hiện lại không khí chiến thắng hùng tráng của những trận đánh trên sông Bạch Đằng đã thể hiện lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc, đồng thời cũng thể hiện tư tưởng nhân văn cao đẹp qua việc tác giả đề cao vai trò, vị trí con người.