a. Tìm hiểu đề
- Câu thơ của Tố Hữu nêu lên vấn đề: sống đẹp.
- Với thanh niên, học sinh hiện nay, sống đẹp là trau dồi tri thức, rèn luyện nhân cách, biết ước mơ và hành động vì ước mơ ấy.
- Để sống đẹp, con người cần rèn luyện nhiều phẩm chất: nhân ái, khiêm nhường, dũng cảm, lịch thiệp, kiên trì, ý chí, ham học hỏi.
- Với đề bài này, cần vận dụng một số thao tác lập luận: giải thích, chứng minh, phân tích, bình luận.
a, Vấn đề nghị luận: phẩm chất văn hóa trong mỗi con người.
Có thể đặt tên văn bản: Văn hóa và ứng xử văn hóa, Văn hóa của con người...
- Giải thích: văn hóa là gì?
- Phân tích các khía cạnh của văn hóa.
- Bình luận: sự cần thiết phải có văn hóa
b. Tác giả sử dụng các thao tác lập luận.
- Giải thích, chứng minh.
- Phân tích, bình luận.
Ví dụ:
+ Đoạn từ đầu đến "hạn chế về trí tuệ và văn hoá": Giải thích + khẳng định vấn đề (chứng minh).
+ Những đoạn còn lại là thao tác bình luận.
Mở bài: dẫn dắt, nêu vấn đề cần nghị luận.
Thân bài:
- Giải thích lí tưởng là gì?
- Phân tích vai trò, giá trị của lí tưởng: ngọn đèn chỉ dẫn lối sống cho con người. (Lấy dẫn chứng).
- Bình luận: Vì sao sống cần có lí tưởng?
- Suy nghĩ của bản thân đối với ý kiến của nhà văn. Từ đó liên hệ với bản thân (lựa chọn và phấn đấu cho lí tưởng).
Kết bài:
- Khẳng định vai trò của lí tưởng trong cuộc sống con người.