Bài ca nhà tranh bị gió thu phá (Mao ốc vị thu phong sở phá ca) - Ngữ văn lớp 7 - Tập 1

- Bài thơ gồm 4 đoạn:

+ Đoạn 1 (khổ thơ 1): Cảnh nhà bị gió thu phá.

+ Đoạn 2 (khổ thơ 2): Cảnh lũ trẻ cướp mất tranh.

+ Đoạn 3 (khổ thơ 3): Nỗi khổ của gia đình trong đêm.

+ Đoạn 4 (khổ thơ cuối): Tình cảm, ước vọng cao cả của nhà thơ.

- Khổ 1, 2, 4 có 5 câu; khổ 3 có 8 câu.

- Đoạn 1, 2 có yếu tố tự sự kết hợp miêu tả, đoạn 3 số câu dài hơn thể hiện nỗi khổ vô hạn, kéo dài, đoạn 4 biểu cảm trực tiếp tâm tư, khát vọng, cảm xúc dồn nén nên số chữ trong câu dài hơn các phần khác.

 Những nỗi khổ của nhà thơ được đề cập trong bài:

- Nỗi khổ vì ngôi nhà bị gió cuốn.

- Nỗi khổ vì cảnh khèo đói đeo bám.

- Nỗi khổ phải nằm trong mưa lạnh.

- Nỗi khổ vì chiến tranh loạn lạc, lo lắng cho dân chúng lầm than: Đây mới là nỗi khổ lớn nhất và là nguyên nhân của ba nỗi khổ trên.

⟹ Cách miêu tả của nhà thơ rất sinh động, cụ thể, đồng thời tính hàm súc cao, chỉ bằng một vài câu ngắn gọn người đọc đã hình dung được cả cảnh tượng.

- Nếu không có năm câu thơ cuối thì bài thơ sẽ chỉ có giá trị hiện thực mà mất đi giá trị nhân đạo cao cả.

- Tình cảm cao quý của nhà thơ được biểu hiện qua phần cuối :

+ Lòng nhân ái: ước mơ nhà rộng che chở khắp thiên hạ.

+ Lòng vị tha: không màng cái khổ của bản thân “Riêng lều ta nát, chịu chết rét cũng được”.