Từ ghép - Ngữ văn lớp 7 - Tập 1

  Các tiếng trong hai từ ghép quần áo, trầm bổng không phân ra tiếng chính, tiếng phụ.

So sánh nghĩa:

* Quần áo với quần, áo:

- Quần áo: chỉ chung cả quần áo.

- Quần, áo: chỉ riêng lẻ cái quần, cái áo.

* Trầm bổng với trầm, bổng:

- Trầm bổng: chỉ âm thanh lúc thấp lúc cao

- Trầm, bổng: chỉ từng cao độ cụ thể.

Điền thêm tiếng vào sau các tiếng để tạo thành ghép chính phụ:

Bút chì                             ăn tối

Thước kẻ                          trắng tinh

Mưa rào                           vui tai

Làm quen                         nhát gan

Có thể nói một cuốn sách, một cuốn vở nhưng không thể nói một cuốn sách vở vì:

- Sách, vở: sự vật tồn tạ dưới dạng cá thể, có thể đếm được.

- Sách vở: Từ ghép đẳng lập có ý nghĩa khái quát, không đếm được.

- Mát tay: chỉ những người có kinh nghiệm và chuyên môn giỏi, dễ đạt được kết quả tốt như mong đợi.

    Ví dụ: Bà mối ấy thật mát tay.

    Còn nghĩa của các tiếng tạo nên chúng thì khác hẳn:

+, Mát: trái nghĩa với nóng, chỉ cảm giác về nhiệt độ.

+, Tay: chỉ bộ phận của cơ thể người.

- Nóng lòng: chỉ trạng thái, tâm trạng của con người rất mong muốn được biết hay được làm một việc gì đó.

    Ví dụ: Anh chị đang nóng lòng chào đón đứa con đầu tiên.

    Còn nghĩa của các tiếng tạo nên chúng thì khác hẳn: