Sau phút chia li (Trích Chinh phụ ngâm khúc) - Ngữ văn lớp 7 - Tập 1

- Đoạn thơ dịch được trích viết theo thể song thất lục bát. Mỗi khổ gồm 4 câu (hai câu bảy chữ tiếp đến là một cặp lục bát)

- Hiệp vần:

   + Chữ cuối câu bảy dưới vần với chữ cuối câu sáu đều vần bằng.

   + Chữ cuối câu sáu vần với chữ thứ sáu câu tám đều vần bằng.

   + Chữ cuối câu tám lại vần với chữ thứ năm câu bảy trên của khổ sau, cũng vần bằng.

- Bốn câu ở khổ thơ thứ hai, nỗi sầu chia li được gợi tả sâu sắc hơn.

- Cách dùng phép đối còn ngoảnh lại - hãy trông sang thể hiện tâm trạng luyến tiếc, day dứt của kẻ ở, người đi.

- Hình thức điệp từ và đảo vị trí của hai địa danh Hàm Dương - Tiêu Tương làm cho nỗi sầu như tăng thêm, nỗi nhớ càng thêm dai dẳng, đau đớn. Thêm nữa, hai địa danh Hàm Dương và Tiêu Tương cách xa muôn trùng, dù luyến lưu vẫn cách xa. => Cách điệp và tả hai địa danh thể hiện tâm trạng buồn triền miên, không gian xa cách của kẻ đi người ở.

- Các kiểu điệp ngữ trong đoạn thơ và tác dụng biểu cảm:

   + Điệp từ: Hàm Dương, Tiêu Tương.

   + Điệp ngữ: “Chàng thì đi”, “Thiếp thì về”.

   + Điệp ngữ chuyển tiếp (dạng vòng):

Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy

…

Lòng chằng ý thiếp ai sầu hơn ai?

- Tác dụng:

    + Tạo nhạc điệu trầm buồn cho thơ, phù hợp với nỗi sầu chia cách của người chinh phụ.

    + Góp phần diễn tả tính chất hai mặt của nỗi sầu chia li: gắn bó mà phải xa cách.

a. Các từ chỉ màu xanh trong đoạn trích: mây biếc, núi xanh, xanh xanh (ngàn dâu), xanh ngắt (ngàn dâu).

b. Sự khác nhau của các từ chỉ màu xanh:

- Chỉ những sự vật hiện tượng khác nhau, do đó nó có nội hàm ý nghĩa khác nhau.

- Miêu tả màu xanh ở các mức độ khác nhau.

c. Tác dụng:

- Các từ: mây biếc, núi xanh gợi tả cái mênh mông, rộng lớn của không gian, tương ứng với nỗi sầu chia li không thể có lưòi nào nói hết được của người thiếu phụ.