Câu ghép (tiếp) - Ngữ văn 8 - Tập 1

- Các loại quan hệ ý nghĩa và ví dụ:

+ Quan hệ nguyên nhân

VD: Vì trời mưa to nên tôi không đi chơi nữa.

+ Quan hệ điều kiện

VD: Nếu con đạt giải nhất thì bố mẹ sẽ mau cho con chiếc xe đạp.

+ Quan hệ lựa chọn

VD: Bạn thích màu xanh hay màu vàng?

+ Quan hệ tương phản:

VD: Tuy bị ốm nhưng Nga vẫn đến trường học với các bạn.

+ Quan hệ tăng tiến:

VD: Mưa càng to, lũ càng dâng cao.

+ Quan hệ bổ sung:

a)

- Đoạn văn trong Biển đẹp của Vũ Tú Nam gốm có năm câu, bốn câu sau đều là câu ghép.

- Đoạn văn cùa Thi Sảnh có ba câu, chỉ có câu thứ hai và câu thứ ba là câu ghép.

b) Ở đoạn văn của Vũ Tú Nam, quan hệ ý nghĩa giữa các vế câu trong các câu ghép đều là quan hệ điều kiện (vế đầu chỉ điều kiện, vế sau chi kết quả). Ở đoạn văn của Thi Sánh, quan hệ ý nghĩa giữa các vế câu trong hai câu ghép là quan hệ nguyên nhân (vế đầu chỉ nguyên nhân, vế sau chỉ kết quả).                     

a) Quan hệ ý nghĩa giữa các vế của câu ghép thứ hai là quan hệ điều kiện. Nếu tách mỗi vế câu này thành một câu đơn thì sẽ phá vỡ mối quan hệ ý nghĩa nêu trên.

 b) Nếu tách các vế trong câu thứ nhất và thứ ba thành những câu đơn thì hàng loạt các câu đơn đặt cạnh nhau như vậy khiến chúng ta hình dung nhân vật (chị Dậu) nói nhát gừng hoặc nghẹn ngào, không gợi được cách nói kể lể, van vỉ thiết tha của nhân vật như cách viết của tác giả.