Lai Tân - Hồ Chí Minh

Bộ máy quan lại ở Lai Tân qua miêu tả ở ba câu đầu:

- Ban trưởng “đánh bạc”: ngang nhiên phạm luật.

- Cảnh trưởng “kiếm ăn quanh”: lén lút moi tiền của tù nhân.

- Huyện trưởng “chong đèn”: bệ rạc, vô trách nhiệm.

=> Quan lại đứng đầu nhà tù lẽ ra phải là những người đại diện cho công lí, gương mẫu tuân thủ luật, thực thi đúng chức trách nhưng ở đây lại là những kẻ vô trách nhiệm, vi phạm luật pháp và tham lam bần tiện, là bộ mặt thối nát của bộ máy Tưởng Giới Thạch.

Nhận xét về kết cấu và bút pháp của bài thơ:

- Kết cấu: thông thường một bài tứ tuyệt Đường luật có kết cấu chia làm hai phần (2 câu đầu, 2 câu sau) hoặc bốn phần (đề, thực, luận, kết). Bài “Lai Tân” chia làm hai phần: 3 câu đầu và 1 câu cuối, trong đó ba câu đầu kể sự việc, câu cuối bày tỏ đánh giá và bình luận của tác giả. Một mình câu cuối vẫn cân đối được với cả ba câu đầu và mở ra sự bất ngờ thú vị.