Vịnh khoa thi Hương - Tú Xương

Hai câu đầu cho thấy sự khác thường của khoa thi Đinh Dậu (1897):

- Nhà nước: phản ánh tính chất bù nhìn của triều đình phong kiến.

- Lẫn: gợi quang cảnh lẫn lộn, bát nháo khi trường thi Hà Nội và Nam Định thi chung.

Hình ảnh quan sứ, bà đầm trong hai câu luận:

- Quan sứ, bà đầm: được đón tiếp long trọng ở trường thi, những nhân vật mới đại diện cho chế độ thực dân.

- Phép đối sâu cay: lọng quan sứ >< váy bà đầm: châm biếm, hạ nhục bọn cướp nước và bán nước, đồng thời thể hiện nỗi chua xót, nhục nhã cho số phận sĩ tử thời mạt vận và cho dân tộc nô lệ nói chung.