Thực hành về thành ngữ, điển cố

Tìm thành ngữ và phân biệt với từ ngữ thông thường trong đoạn thơ:

- Một duyên hai nợ: ghánh nặng gia đình bà Tú phải chịu

- Năm nắng mười mưa: vất vả cực nhọc, chịu đựng dãi dầu mưa nắng.

=> Như vậy, các thành ngữ ngắn gọn, cô đọng, có cấu tạo ổn định, diễn đạt giàu hình ảnh và dễ hiểu, hấp dẫn hơn so với cách nói thông thường.

Nêu khái niệm điển cố qua việc phân tích hai điển cố sử dụng trong ví dụ:

- Giường kia: gợi chuyện về Trần Phồn thời Hậu Hán dành riêng cho bạn là Từ Trĩ một cái giường khi bạn đến chơi, khi bạn về lại treo giường lên.

- Đàn kia: gợi chuyện Tử Kì nghe tiếng đàn của Bá Nha mà hiểu được ý nghĩ của bạn. Khi Tử Kì chết, Bá Nha treo đàn không gảy nữa vì cho rằng không có ai hiểu được tiếng đàn của mình.

 Thay thành ngữ trong ví dụ bằng cách diễn đạt thông thường và nhận xét:

a.

- Ma cũ bắt nạt ma mới: thay thành ngữ này bằng cụm từ: bắt nạt người mới.

- Chân ướt chân ráo: vừa mới đến, còn lạ lẫm.

b.

- Cưỡi ngựa xem hoa: Có thể thay bằng từ qua loa.

=> Khi thay các từ ngữ tương đương vào vị trí các thành ngữ tuy giữ được nghĩa cơ bản nhưng làm mất đi sắc thái biểu cảm, mất đi tính hình tượng hấp dẫn, lôi cuốn.

  Đặt câu với các điển cố:

- Đừng dại cho anh ta vay tiền nữa, nợ như chúa Chổm đấy, không đòi được đâu.

- Ai nói gì cũng nghe, em cứ đẽo cày giữa đường thế này bao giờ mới xong.

- Đúng là gã Sở Khanh, chẳng tha cô gái nào!

- Đang sức trai Phù Đổng, cố mà làm ăn gây dựng sự nghiệp chứ.

- Đừng nói đến việc ăn nói khéo léo, gót chân Asin của em đấy.