Bài 7. Sóng cơ và sự truyền sóng cơ

Lý thuyết và bài tập bài 7: Sóng cơ và sự truyền sóng cơ, chương II, Vật lý 12

SÓNG CƠ VÀ SỰ TRUYỀN SÓNG CƠ

1. Sóng cơ

- Sóng cơ là dao động cơ lan truyền trong môi trường vật chất. Khi sóng cơ truyền đi chỉ có pha dao động của các phần tử vật chất lan truyền còn các phần tử vật chất thì dao động xung quanh vị trí cân bằng cố định.

- Sóng ngang là sóng trong đó có các phần tử của môi trường  dao động theo phương vuông góc với phương truyền sóng.

Ví dụ: sóng trên mặt nước, sóng trên sợi dây cao su.

Bài Tập / Bài Soạn: 

Câu C1 trang 36 sách giáo khoa Vật lý 12

Đề bài

Khi O dao động, mặt nước có hình dạng như thế nào? Có thấy mẩu nút chai bị đẩy ra xa O không?

Lời giải chi tiết

Khi O dao động, ta thấy các gợn sóng hình tròn đồng tâm O lan dần ra trên mặt nước.

Mẫu nút chai không bị đẩy ra xa O mà chỉ dao động lên xuống tại chỗ.

Câu C2 trang 38 sách giáo khoa Vật lý 12

Đề bài

Hãy vẽ mũi tên chỉ chuyển động của phần tử M khi sóng truyền từ trái sang phải (H.7.4 SGK).

Lời giải chi tiết

Theo giả thiết, sóng truyền từ trái sang phải. Xét thêm điểm A có li độ cực đại, ta thấy rằng dao động sẽ truyền từ A đến M, do đó điểm M đang có hướng dao động đi lên như hình vẽ.

Để thấy rõ được chuyển động đi lên của điểm M ta có thể dùng vòng tròn biểu thị dao động điều hòa cho cả điểm A và điểm M.

Câu C3 trang 39 sách giáo khoa Vật lý 12

Đề bài

Dựa vào hình 7.5 SGK, hãy tìm những điểm dao động đồng pha với nhau.

Lời giải chi tiết

Những điểm dao động đồng pha

- A, E

- B, F

- C, G

- D, H

Bài 1 trang 40 sách giáo khoa Vật lí 12

Đề bài

Sóng cơ là gì?

Lời giải chi tiết

Sóng cơ là những dao động cơ lan truyền trong môi trường vật chất theo thời gian.

Bài 2 trang 40 sách giáo khoa Vật lí 12

Đề bài

Thế nào là sóng ngang ? Thế nào là sóng dọc? 

Lời giải chi tiết

+ Sóng ngang là sóng trong đó các phần tử của môi trường dao động theo phương vuông góc với phương truyền sóng. Sóng ngang chỉ có thể lan truyền trong chất rắn và bề mặt chất lỏng, sóng ngang không lan truyền được trong chất lỏng và chất khí.

+ Sóng dọc là sóng trong đó các phần tử của môi trường dao động theo phương trùng với phương truyền sóng. Sóng dọc có khả năng lan truyền trong cả 3 trạng thái của môi trường vật chất là Rắn, lỏng, khí.

Bài 3 trang 40 sách giáo khoa Vật lí 12

Đề bài

Bước sóng là gì ? 

Lời giải chi tiết

Bước sóng \(\lambda\) là quãng đường mà sóng truyền được trong một chu kì và cũng là khoảng cách ngắn nhất giữa hai điểm dao động cùng pha trên phương truyền sóng:

\(\lambda = vT=\dfrac{v}{f}\) (m)

Bài 4 trang 40 sách giáo khoa Vật lí 12

Đề bài

Viết phương trình sóng.

Lời giải chi tiết

Nếu phương trình sóng tại nguồn O là uO = A.cos(ωt + φ) thì phương trình truyền sóng tại M trên phương truyền sóng là: \({u_M}(t) = A.cos\left( {\omega t + \varphi  - 2\pi {{OM} \over \lambda }} \right)\)

Bài 5 trang 40 sách giáo khoa Vật lí 12

Đề bài

Tại sao có thể nói sóng vừa có tính tuần hoàn theo thời gian, vừa có tính tuần hoàn theo không gian ?

Lời giải chi tiết

Sóng có tính tuần hoàn theo thời gian vì: phương trình sóng là một hàm sin, với chu kì sóng không đổi, sau mỗi chu kì dao động của một phần tử lại trở về trạng thái ban đầu cả về pha và li độ.

=> Ta nói, sóng tuần hoàn theo thời gian với chu kì \(T\)

Bài 6 trang 40 sách giáo khoa Vật lí 12

Đề bài

Sóng cơ là gì ?

A. Là dao động lan truyền trong một môi trường.

B. Là dao động của mọi điểm trong một môi trường.

C. Là một dạng chuyển động đặc biệt của môi trường.

D. Là sự truyền chuyển động của các phần tử trong một môi trường.

Lời giải chi tiết

Đáp án A.

Sóng cơ là dao động cơ lan truyền trong một môi trường

Bài 7 trang 40 sách giáo khoa Vật lí 12

Đề bài

Chọn câu đúng.

A. Sóng dọc là sóng truyền dọc theo một sợi dây.

B. Sóng dọc là sóng truyền theo phương thẳng đứng, còn sóng ngang là sóng truyền theo phương nằm ngang.

C. Sóng dọc là sóng trong đó phương dao động (của các phần tử môi trường) trùng với phương truyền.

D. Sóng dọc là sóng truyền theo trục tung, còn sóng ngang truyền theo trục hoành.

Phương pháp giải - Xem chi tiết

Sóng dọc là sóng trong đó các phần tử của môi trường dao động theo phương trùng với phương truyền sóng

Bài 8 trang 40 sách giáo khoa Vật lí 12

Đề bài

Trong thí nghiệm ở hình 7.1, cần rung dao động với tần số 50Hz. Ở một thời điểm t, người ta đo được đường kính 5 gợn sóng hình tròn liên tiếp lần lượt bằng 12,4 ; 14,3 ; 16,35 ; 18,3 và 20,45cm. Tính tốc độ truyền sóng.


Giải các môn học khác

Bình luận

CHƯƠNG I. DAO ĐỘNG CƠ

CHƯƠNG II. SÓNG CƠ VÀ SÓNG ÂM

CHƯƠNG III. DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU

ĐỀ THI HỌC KÌ 1 MỚI NHẤT CÓ LỜI GIẢI

  • Đề ôn tập học kì 1 – Có đáp án và lời giải
  • Đề thi học kì 1 của các trường có lời giải – Mới nhất

CHƯƠNG IV. DAO ĐỘNG VÀ SÓNG ĐIỆN TỪ

CHƯƠNG V. SÓNG ÁNH SÁNG

CHƯƠNG VI. LƯỢNG TỬ ÁNH SÁNG

CHƯƠNG VII. HẠT NHÂN NGUYÊN TỬ

CHƯƠNG VIII. TỪ VI MÔ ĐẾN VĨ MÔ

ĐỀ THI HỌC KÌ 2 MỚI NHẤT CÓ LỜI GIẢI

  • Đề thi học kì 2 của các trường có lời giải – Mới nhất

ĐỀ THI THỬ THPT QUỐC GIA MÔN VẬT LÍ