Bài 9. Sóng dừng

Lý thuyết và bài tập bài 9: Sóng dừng, chương II, Vật lý 12

SÓNG DỪNG

1. Sự phản xạ sóng

Khi sóng truyền đi nếu gặp vật cản thì nó có thể bị phản xạ. Sóng phản xạ có cùng tần số và cùng bước sóng với sóng tới.

 + Khi phản xạ trên vật cản cố định, sóng phản xạ luôn luôn ngược pha với sóng tới ở điểm phản xạ

 + Khi phản xạ trên vật cản tự do, sóng phản xạ luôn luôn cùng pha với sóng tới ở điểm phản xạ.

2. Sóng dừng (Hình 9.1)

Bài Tập / Bài Soạn: 

Câu C1 trang 46 sách giáo khoa Vật lý 12

Đề bài

Vật cản ở đây là gì?

Lời giải chi tiết

(Hình 9.1) Vật cản ở đây là đầu dây gắn vào tường.

Vật cản ở đây là đầu dây gắn vào tường, là một vật cản cố định.

Câu C2 trang 47 sách giáo khoa Vật lý 12

Đề bài

Vật cản ở đây là gì?

Lời giải chi tiết

(Hình 9.2) Vật cản ở đây là đầu tự do.

Bài 1 trang 49 sách giáo khoa Vật lí 12

Đề bài

Sự phản xạ sóng trên vật cản cố định có đặc điểm gì ?

Lời giải chi tiết

Nếu vật cản cố định thì tại điểm phản xạ, sóng phản xạ luôn luôn ngược pha với sóng tới và triệt tiêu lẫn nhau.

 

Bài 2 trang 49 sách giáo khoa Vật lí 12

Đề bài

Sự phản xạ sóng trên vật cản tự do có đặc điểm gì ?

Lời giải chi tiết

Nếu vật cản tự do thì tại điểm phản xạ, sóng phản xạ luôn luôn cùng pha với sóng tới và tăng cường lẫn nhau.

Bài 3 trang 49 sách giáo khoa Vật lí 12

Đề bài

 Sóng dừng được tạo thành vì nguyên nhân gì ?

Lời giải chi tiết

Do sự giao thoa giữa sóng tới và sóng phản xạ của nó.

Bài 4 trang 49 sách giáo khoa Vật lí 12

Đề bài

Nút, bụng của sóng dừng là gì ?

Lời giải chi tiết

- Nút là những điểm tại đó dao động tổng hợp của sóng tới và sóng phản xạ triệt tiêu nhau, có biên độ dao động bằng không (không dao động).

- Bụng là những điểm tại đó dao động tổng hợp của sóng tới và sóng phản xạ có biên độ dao động cực đại.

Bài 5 trang 49 sách giáo khoa Vật lí 12

Đề bài

Nêu điều kiện để có sóng dừng trên một sợi dây có hai đầu cố định.

Lời giải chi tiết

Điều kiện để có sóng dừng trên một sợi dây có 2 đầu cố định, chiều dài sợi dây bằng số nguyên lần nửa bước sóng: \(l = k\dfrac{\lambda }{2}\)  với  \(k = 1,2,...\)

Bài 6 trang 49 sách giáo khoa Vật lí 12

Đề bài

Nêu điều kiện để có sóng dừng trên một sợi dây có một đầu cố định, một đầu tự do. 

Lời giải chi tiết

Điều kiện để có sóng dừng trên một sợi dây có một đầu cố định, một đầu tự do là chiều dài của sợi dây phải bằng một số lẻ lần \(\dfrac{\lambda }{4}\) : \(l = \left( {2k + 1} \right)\dfrac{\lambda }{4}\)  với \(k = 0,1,2,...\)

Bài 7 trang 49 sách giáo khoa Vật lí 12

Đề bài

 Chọn câu đúng.

Tại điểm phải xạ thì sóng phản xạ :

A. luôn ngược pha với sóng tới.

B. ngược pha với sóng tới nếu vật cản là cố định.

C. ngược pha với sóng tới nếu vật cản là tự do.

D. cùng pha với sóng tới nếu vật cản là cố định.

Phương pháp giải - Xem chi tiết

Nếu vật cản cố định thì tại điểm phản xạ, sóng phản xạ luôn luôn ngược pha với sóng tới và triệt tiêu lẫn nhau.

Lời giải chi tiết

Ta có, tại điểm phản xạ, sóng phản xạ luôn luôn

Bài 8 trang 49 sách giáo khoa Vật lí 12

Đề bài

Chọn câu đúng. 

Trong hệ sóng dừng trên một sợi dây, khoảng cách giữa hai nút hoặc hai bụng liên tiếp bằng :

A. một bước sóng.

B. hai bước sóng.

C. một phần tư bước sóng.

D. một nửa bước sóng.

Phương pháp giải - Xem chi tiết

Trong sóng dừng khoảng cách giữa hai nút liên tiếp hoặc hai bụng liên tiếp thì bằng nửa bước sóng 

Lời giải chi tiết

Ta có, trong hệ sóng dừng trên một sợi dây, khoảng cách giữa hai nút hoặc hai bụng liên tiếp bằng \(\dfrac{\lambda }{2}\)

Bài 9 trang 49 sách giáo khoa Vật lí 12

Đề bài

Một dây đàn dài 0,6 m hai đầu cố định dao động với một bụng độc nhất (ở giữa dây).

a) Tính bước sóng λ của sóng trên dây.

b) Nếu dây dao động với ba bụng thì bước sóng bằng bao nhiêu ? 

Phương pháp giải - Xem chi tiết

Áp dụng điều kiện để có sóng dừng trên một sợi dây có hai đầu cố định là chiều dài của sợi dây bằng một số nguyên lần nửa bước sóng  \(l = k\dfrac{\lambda }{2}\)

Lời giải chi tiết

Bài 10 trang 49 sách giáo khoa Vật lí 12

Đề bài

Trên một sợi dây dài 1,2m có một hệ sóng dừng. Kể cả hai đầu dây, thì trên dây có tất cả 4 nút. Biết tốc độ truyền sóng trên dây là v = 80 m/s . Tính tần số dao động của dây. 

Phương pháp giải - Xem chi tiết

- Sử dụng biểu thức chiều dài dây với hai đầu là nút sóng: \(l = k\dfrac{\lambda }{2}{\rm{  }}(k \in {N^*})\)

Trong đó :

+ Số bụng sóng = số bó sóng = k

+ Số nút sóng = k + 1

- Sử dụng biểu thức tính tần số : \(f = \dfrac{v}{\lambda }\)

Lời giải chi tiết


Giải các môn học khác

Bình luận

CHƯƠNG I. DAO ĐỘNG CƠ

CHƯƠNG II. SÓNG CƠ VÀ SÓNG ÂM

CHƯƠNG III. DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU

ĐỀ THI HỌC KÌ 1 MỚI NHẤT CÓ LỜI GIẢI

  • Đề ôn tập học kì 1 – Có đáp án và lời giải
  • Đề thi học kì 1 của các trường có lời giải – Mới nhất

CHƯƠNG IV. DAO ĐỘNG VÀ SÓNG ĐIỆN TỪ

CHƯƠNG V. SÓNG ÁNH SÁNG

CHƯƠNG VI. LƯỢNG TỬ ÁNH SÁNG

CHƯƠNG VII. HẠT NHÂN NGUYÊN TỬ

CHƯƠNG VIII. TỪ VI MÔ ĐẾN VĨ MÔ

ĐỀ THI HỌC KÌ 2 MỚI NHẤT CÓ LỜI GIẢI

  • Đề thi học kì 2 của các trường có lời giải – Mới nhất

ĐỀ THI THỬ THPT QUỐC GIA MÔN VẬT LÍ