Ca dao dân ca những câu hát về tình cảm gia đình - Ngữ văn 7 - Tập 1

Xemloigiai.net giới thiệu bài soạn chi tiết cho bài Mạch lạc trong văn bản, Bài 3, Ngữ văn 7, Tập 1

Thể loại

1. Ca dao, dân ca là tên gọi chung của các thể loại trữ tình dân gian kết hợp giữa lời và nhạc, diễn tả đời sống nội tâm của con người.

Hiện nay còn phân biệt ca dao và dân ca: Dân ca là những sáng tác kết hợp giữa lời và nhạc, ca dao là lời thơ của dân ca, ngoài ra còn bao gồm cả những bài thơ dân gian mang phong cách nghệ thuật chung với lời thơ dân ca.

Bài Tập / Bài Soạn: 

Câu 1 trang 36 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1

Lời của từng bài ca dao là lời của ai, nói với ai? Tại sao em khẳng định như vậy?

Lời giải chi tiết:

Bốn bài ca dao

- Bài 1:

+ Đây là lời của mẹ ru con và nói với con.

+ Dấu hiệu khẳng định điều đó: Tiếng gọi “con ơi”

- Bài 2:

+ Đây là lời của người con gái lấy chồng xa quê nói với mẹ và quê mẹ.

+ Dấu hiệu khẳng định:

./ Đối tượng mà lời ca dao hướng tới “Trông về quê mẹ”

./ Trong ca dao dân ca, không gian “Ngõ sau”. “Bên sông” thường gắn với tâm trạng của người phụ nữ.

Câu 2 trang 36 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1

Tình cảm mà bài 1 muốn diễn tả là tình cảm gì? Hãy chỉ ra cái hay của ngôn ngữ, hình ảnh, âm điệu của bài ca dao này. Tìm những câu ca dao cũng nói đến công cha nghĩa mẹ tương tự như bài 1.

Lời giải chi tiết:

- Nội dung bài 1 muốn nói đến công lao trời biển của cha đối với con cái và bổn phận, trách nhiệm của con cái đối với công lao to tát ấy.

- Cái hay : phép so sánh (công cha - núi ngất trời; nghĩa mẹ - nước biển Đông), đối xứng (cha-mẹ; núi-biển), thể lục bát dân gian, âm điệu sâu lắng đi vào lòng người.

Câu 3 trang 36 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1

Bài 2 là tâm trạng người phụ nữ lấy chồng xa quê. Hãy nói rõ tâm trạng đó qua việc phân tích các hình ảnh thời gian, không gian, hành động và nỗi niềm của nhân vật.

Lời giải chi tiết:

- Thời gian “chiều chiều”. Trong ca dao, buổi chiều là lúc dễ gợi buồn, nhớ. Ở dây lại là người con gái “lấy chồng xa xứ™ cho nên nỗi nhớ cha mẹ, anh em và nỗi thèm khát được đoàn tụ gia đình càng thêm khắc khoải.

Câu 4 trang 36 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1

Bài 3 diễn tả nồi nhớ và sự kính yêu đối với ông bà. Tình cảm đó được diễn tả như thế nào? Cái hay của cách diễn tả đó.

Lời giải chi tiết:

- Những tình cảm đó được diễn tả bằng hình thức so sánh “bao nhiêu ... bấy nhiêu”, một kiểu so sánh thường gặp trong ca dao (“qua cầu dừng bước trông cầu, cầu bao nhiêu nhịp dạ em sầu bấy nhiêu”, “qua đình ngả nón trông đình, đình bao nhiêu ngói thương mình bấy nhiêu”).

Cái hay của cách diễn đạt đó có thể được biểu hiện ở mấy điểm sau:

Câu 5 trang 36 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1

Trong bài 4, tình cảm anh em thân thương được diễn tả như thế nào? Bài ca dao này nhắc nhở chúng ta điều gì?

Lời giải chi tiết:

Trong bài 4, tình cảm anh em được diễn tả như sau:

- Khác với “người xa”, anh em có những cái “cùng”, “chung”, “một “. Trong đó, “cùng chung bác mẹ” và “một nhà” là cùng huyết thống và cùng những kỉ niệm sướng khổ với nhau trong mái ấm gia đình. Như thế, anh em tuy hai là một.                       

Câu 6 trang 36 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1

Những biện pháp nghệ thuật nào được cả bốn bài ca dao sử dụng?

Lời giải chi tiết:

Những biện pháp nghệ thuật được cả bốn bài ca dao sử dụng là:

- Thể thơ lục bát.

- Cả bốn bài đều sử dụng những hình ảnh quen thuộc để diễn đạt tính cảm như: núi, biển, ngõ sau, tay, chân... trong đó thường sử dụng biện pháp tu từ so sánh.

Câu 1 trang 36 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1 - Luyện tập

Tình cảm được diễn tả trong bốn bài ca dao là tình cảm gì? Em có nhận xét gì về những tình cảm đó?

Trả lời:

Tình cảm đuợc diễn tả trong bốn bài ca dao là tình cảm gia đình. Những tình cảm ấy thường mang tính chất kín đáo, sâu lắng, chân thành tiêu biểu cho tâm tình của người lao động trong sinh hoạt hàng ngày của họ.

Câu 2 trang 36 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1 - Luyện tập

Ngoài những bài ca dao được học và đọc thêm trong SGK, em hãy tìm đọc và chép lại một số bài ca dao khác có nội dung tương tự.

Trả lời:

Một số bài ca dao có nội dung tương tự:

Có cha có mẹ thì hơn,

Không cha không mẹ như dờn không dãy.

Còn cha gót đỏ như son,

Đến khi cha mất gót con đen sì.

*

Con có cha như nhà có nóc,

Con không cha như nòng nọc đứt đuôi.

*

Đi đâu mà bỏ mẹ già,


Giải các môn học khác

Bình luận

SOẠN VĂN 7 TẬP 1

Các thể loại văn tham khảo lớp 7

  • Văn học dân gian lớp 7
    • Đề đền Sầm Nghi Đống Hồ Xuân Hương
    • Đồng hào có ma Nguyễn Công Hoan
    • Thăng Long thành hoài cổ - Bà huyện Thanh Quan
  • Văn học nước ngoài lớp 7
  • Văn tự sự - miêu tả lớp 7
  • Văn nhật dụng - lớp 7
  • Nghị luận xã hội lớp 7

Đề kiểm tra giữa kì - Học kì 1 - Ngữ văn 7

Đề kiểm tra 15 phút - Học kì 1 - Ngữ văn 7

Đề kiểm tra 45 phút - Học kì 1 - Ngữ văn 7

Đề thi học kì 1 mới nhất có lời giải

  • Đề thi học kì 1 của các trường có lời giải – Ngữ văn 7
  • Đề ôn tập học kì 1 - Có đáp án và lời giải

SOẠN VĂN 7 TẬP 2

Đề kiểm tra 15 phút - Học kì 2 - Ngữ văn 7

Đề kiểm tra 45 phút (1 tiết) - Học kì 2 - Ngữ văn 7

Đề thi học kì 2 mới nhất có lời giải

  • Đề thi học kì 2 của các trường có lời giải – Mới nhất
  • Đề ôn tập học kì 2 - Có đáp án và lời giải

Đề kiểm tra giữa kì 2 Văn 7 có lời giải chi tiết