Ôn tập phần tiếng Việt (tiếp theo) - Ngữ văn 7 tập 1

Thế nào là từ đồng nghĩa? Từ đồng nghĩa có mấy loại? Tại sao lại có hiện tượng từ đồng nghĩa?

Lời giải chi tiết:

- Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau. Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc vào nhiều nhóm từ đồng nghĩa khác nhau.

- Phân loại: đồng nghĩa hoàn toàn và đồng nghĩa không hoàn toàn.

Tìm một số từ đồng nghĩa và một số từ trái nghĩa với mỗi từ: bé (về mặt kích thước, khối lượng), thắng, chăm chỉ.

Lời giải chi tiết:

- bé: từ đồng nghĩa là "nhỏ", từ trái nghĩa là "to", "lớn",...

 thắng: từ đồng nghĩa là "được", từ trái nghĩa là "thua", "thất bại"...

- chăm chỉ: từ đồng nghĩa là "siêng năng", "cần cù",... từ trái nghĩa là" "lười biếng", "lười nhác",...

Thế nào là thành ngữ? Thành ngữ có thể giữ những chức vụ gì ở trong câu?

Lời giải chi tiết:

- Thành ngữ là loại cụm từ có cấu tạo cố định để biểu thị một ý nghĩa hoàn chỉnh.

- Thành ngữ có giá trị tương đương từ. Do đó, về cơ bản, nó có thể đảm nhiệm những chức vụ cú pháp giống như từ (làm chủ ngữ, vị ngữ trong câu; làm phụ ngữ trong cụm danh từ, cụm động từ...).

Hãy thay thế những từ ngữ in đậm trong các câu sau đây bằng những thành ngữ có ý nghĩa tương đương.

- Bây giờ lão phải thẩn thơ giữa nơi đồng ruộng mênh mông và vắng lặng ngắm trăng suông, nhìn sương tỏa, nghe giun kèu dế khóc.

- Bác sĩ bảo bệnh tình của anh ấy nặng lắm. Nhưng phải cố gắng đến cùng, may có chút hi vọng.

- Thôi thì làm cha làm mẹ phải chịu trách nhiệm về hành động sai trái của con cái, tôi xỉn nhận lỗi với các bác vì đã không dạy bảo cháu đến nơi đến chốn.

Thế nào là chơi chữ? Hãy tìm một số ví dụ về các lối chơi chữ.

Lời giải chi tiết:

- Chơi chữ là lợi dụng đặc sắc về âm, về nghĩa của từ ngữ để tạo sắc thái dí dỏm, hài hước ... làm câu văn hấp dẫn và thú vị.

- Phân loại: 

(1) Dựa vào hiện tượng gần âm.

(2) Mượn cách nói điệp âm.

(3) Nói lái

(4) Dựa vào hiện tượng trái nghĩa, đồng nghĩa, gần nghĩa.