Lí Thông nói với Thạch Sanh nhằm mục đích cướp lấy công lao về mình. Câu nói thể hiện rõ nhất mục đích ấy là câu: Thôi, bây giờ nhân trời chưa sáng em hày trốn ngay đi. Có chuyện gì để anh ở nhà lo liệu.
Lí Thông đã đạt được mục đích nói của mình, vì sau khi nghe Lí Thông nói, Thạch Sanh đã vội vàng từ giã mẹ con hắn để ra đi.
Lí Thông đã thực hiện mục đích của mình bằng lời nói.
Việc làm của Lí Thông có thể coi là một hành động, vì nó là một việc làm có mục đích.
- Câu "Con trăn ấy ... đã lâu" nhằm mục đích thông báo.
- Câu "Nay em giết nó, tất không khỏi bị tội chết" nhằm mục đích đe dọa.
- Câu "Thôi ... trốn ngay đi" nhằm mục đích khuyên.
- Câu "Có ... lo liệu" nhằm mục đích hứa hẹn.
Hành động hỏi và mục đích để hỏi: "Vậy ... ở đâu?"
- Hành động trình bày và mục đích thông báo "Con sẽ ... Đoài".
- Hành động hỏi và mục đích là van xin "U nhất định ... u? U không ... u?".
- Hành động bộc lộ cảm xúc và mục đích là để than "Khốn nạn ... này! Trời ơi ... !".
Qua phân tích hai đoạn trích ở mục I và II, có những kiểu hành động nói : hỏi, trình bày, hứa hẹn, bộc lộ cảm xúc, cầu khiến, đe dọa…
- Mục đích chính của hành động nói của Trần Quốc Tuấn là:
+ Khích lệ lòng yêu nước của các tướng sĩ.
+ Động viên tướng sĩ tích cực học tập Binh thư yếu lược do ông soạn thảo.
- VD: "Ta thường tới bữa quên ăn, ... máu quân thù". Đây là kiểu câu trần thuật, hành động nói là trình bày.
a)
- “Bác trai đã khá rồi chứ?”
=> Hành động hỏi và mục đích thăm hỏi
- “Cảm ơn cụ, nhà cháu đã tỉnh táo như thường. Nhưng xem ý vẫn còn lề bề lệt bệt chừng như vẫn còn mỏi mệt lắm”
=> Hành động trình bày và mục đích thông báo
- "Này, bảo bác ấy có trốn đi đâu thì trốn”
=> Hành động điều khiển và mục đích cầu khiến
- "Chứ cứ nằm ... khổ. Người ốm ... hoàn hồn"
=> Hành động trình bày và mục đích nêu ý kiến thuyết phục
- "Vâng. Cháu cũng đã nghĩ như cụ”
- “Anh phải hứa với em không bao giờ để chúng ngồi cách xa nhau”
=> Hành động điều khiển
- “Anh hứa đi”
- “Anh xin hứa”
=> Hành động hứa, cam kết