Tổng hợp các bài văn nghị luận về tư tưởng đạo lý (phần 1) - Ngữ văn 9 (văn mẫu 9)

Dàn ý chi tiết, bài làm tham khảo đề 2 bài viết bài tập làm văn số 6 trang 88 SGK Ngữ văn 7 tập 2.

       Dân tộc ta vốn có truyền thống đoàn kết, yêu thương đùm bọc lẫn nhau. Để diễn đạt tình nghĩa tha thiết này, ca dao có câu:

“Nhiễu điều phủ lấy giá gương

Người trong một nước phải thương nhau cùng.”

M.Go-rơ-ki là nhà văn người Nga vĩ đại. Tuổi thơ đầy bất hạnh: mồ côi bố mẹ, phải kiếm sống từ tuổi 13, làm đủ nghề lao động, trôi dạt, lang thang. Nhờ tự học mà trở thành một nhà văn vĩ đại của nước Nga, một vãn hào lừng danh thế giới. Nhiều trang hổi kí của ông nói lên rất cảm động về chuyện đọc sách của ông thời thơ ấu và thời lang thang kiếm sống, sách đã gắn bó với "những trường đại học..."của ông. M.Go-rơ-ki từng viết:
"Sách mở rộng ra trước mắt tôi những chân trời mới".

Trong cuộc đời của mỗi chúng ta, nếu có một người bạn tốt, bạn giỏi đổ tâm giao, nếu có một cuốn sách tốt, sách hay để đọc thì sẽ hạnh phúc biết bao! Câu danh ngôn sau đây là một ý tưởng sâu sắc, nêu lên bài học quý báu để sống đẹp:

Tình dân tộc, nghĩa đồng bào là vô cùng thiêng liêng. Tình nghĩa nồng thắm ấy đã in sâu vào trái tim khối óc người Việt Nam, tạo nên bản sắc dân tộc. Trên chặng đường mấy nghìn năm xây dựng và bảo vệ Tổ quốc

Dàn ý

1. Mở bài:

- Dẫn dắt vấn đề: Tình thương người, lòng tương thân tương ái là một trong những truyền thống quý báu của dân tộc ta.

- Nêu vấn đề, khái quát ý nghĩa câu ca dao: Câu ca dao: “ Nhiễu điều...” đã cho chúng ta một bài học quý giá về truyền thống đạo đức này.

Lao động tình thương, lẽ phải là vẻ đẹp tính cách của con người Việt Nam. Đặc biệt, tình thương là biểu hiện cao quý của đạo lí dân tộc. Kho làng văn học dân gian có nhiều bài ca dao, tục ngữ tuyệt hay nói về tình thương người. Một trong những câu tục ngữ được cha ông nhắc nhở con cháu là câu:

Dàn ý

1. Mở bài

- Dẫn dắt vấn đề: Ca dao, tục ngữ là kho tàng quý báu mà ông cha ta để lại cho thế hệ sau.Mỗi câu ca dao, tục ngữ đều là kinh nghiệm, lời khuyên từ các thế hệ đi trước cho con cháu sau này.

Trong kho tàng ca dao tục ngữ của người Việt Nam ta có rất nhiều những câu nói về truyền thống đạo lý ân nghĩa thuỷ chung.Một trong số đó là câu:“Uống nước nhớ nguồn ”.

Dàn ý

1. Mở bài:

- Giới thiệu về câu tục ngữ “uống nước nhớ nguồn”.

- Đó là truyền thống quý báu của dân tộc ta.

Từ xưa,trong cuộc sống lao động và chiến đấu của mình,nhân dân ta đã rút được biết bao bài học quý giá. Đó là những kinh nghiệm trong sản xuất,chiến đấu và cách ứng xử trong xã hội. Đó là cách nhìn nhận mối quan hệ giữa môi trường xã hội với việc hình thành nhân cách của mỗi người. Câu tục ngữ “Gần mực thì đen,gần đen thì rạng” đã nói lên kinh nghiệm đó.

Câu ca dao không chỉ ngợi ca tình cảm cha mẹ bao la, rộng lớn mà còn muốn nhắn nhủ người làm con phải giữ trọn bổn phận, giữ trọn chữ hiếu.

Dàn ý

I. Mở bài

- Giới thiệu kho tàng ca dao Việt Nam.

- Trích dẫn bài ca dao.

II. Thân bài

1. Giải thích sơ lược về câu ca dao

- Bài ca dao được miêu tả qua những hình ảnh thiên nhiên, cần thiết đối với cuộc sống.

- “Núi Thái Sơn” là ngọn núi cao, đồ sộ vững chãi nhất ở Trung Quốc.

Gìn giữ, phát huy truyền thống vốn có của dân tộc là trách nhiệm của mỗi người, mỗi học sinh trong chúng ta và đặc biệt là đức tính trung thực. Đó là điều vô cùng quan trọng.

Trên khắp mọi nơi ở đất nước ta, từ xưa đến nay bất kể thời đại nào thì nhân dân ta vẫn luôn đặt đạo đức là chuẩn mực hàng đầu đối với con người. Điều đó lại càng đặc biệt cần thiết trong xã hội hiện đại ngày nay. Mà trong số đó, trung thực là đức tính đầu tiên con người cần phải có.

   Chiến tranh phi nghĩa là một tội ác. Những cuộc chiến tranh gây ra bao cảnh li tán, chia lìa; là nguyên nhân của sự đợi chờ, mòn mỏi, những khổ đau tan nát, thậm chí là hiểu lầm tai hại. Chẳng ai có thể quên hình ảnh những người mẹ mắt lòa đi vì khóc nhớ thương con, cũng chẳng ai có thể quên nàng Vũ Nương bị chồng hiểu lầm rồi chết trong oan ức. Không dừng lại ở đó, tội ác lớn nhất mà chiến tranh phi nghĩa gây ra là sự chết chóc dã man, sự phá hoại tàn khốc.

Bằng chứng là các bạn trẻ Việt Nam đã đón nhận chúng, tìm đọc chúng và đem chúng để trao tặng cho nhau như trao tặng những tình cảm đẹp đẽ mà cuốn sách hướng các bạn vươn đến.

      “Tình yêu thương là sức mạnh duy nhất có thể biến một kẻ thù thành một người bạn”. Đó là những lời đầu tiên của “Mãi mãi là yêu thương” - cuốn sách nằm trong bộ sách dịch “Hạt giống tâm hồn” do Nhà xuất bản Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh ấn hành.

Cuộc đời cần đến những con người biết sống có trách nhiệm với bản thân, với cộng đồng; cuộc đời phủ nhận sự ích kỉ đang từng ngày từng giờ huỷ hoại những tâm hồn trẻ tuổi.

    Trong xã hội mà nền kinh tế tri thức phát triển mạnh mẽ như ngày nay thì việc học tập càng trở nên quan trọng. Khi đó, vai trò trách nhiệm của những người thầy, người cô càng trở nên khó khăn, nặng nề hơn bao giờ hết. Và nhớ đến công ơn của các thầy, các cô là một tình cảm đẹp đẽ cần có ở bất kì người học trò nào.

Ý chí và nghị lực cùng với lòng say mê tri thức là bàn đạp vững chắc, là cánh cửa dẫn đến thành công dù bước khởi đầu còn gian nan, trắc trở.

      Giải nhất môn Toán cấp tỉnh thuộc về một học sinh lớp 9A của chúng tôi khiến cả trường xôn xao còn chúng tôi thì tự hào lắm. Chủ nhân của thành tích ấy - bạn Lê Thu Trang - cười rạng rỡ khi nhận được một tấm bằng khen tặng. Nhưng chúng tôi hiểu, đằng sau nụ cười ấy là một sự nỗ lực rất phi thường.

 Lịch sử là môn học mang lại nhiều tri thức và ích lợi. Đó chẳng những là môn học “ôn cố tri tân” mà còn giúp người học phát triển tư duy biện chứng.

Lí tưởng, đó là mục đích cao nhất, tốt đẹp nhất mà con người phấn đấu để đạt tới, đó là niềm tin, là điều con người tôn thờ, khao khát.

      Nhà văn Nga Lép Tôn-xtôi từng nói: “Lí tưởng là ngọn đèn chỉ đường. Không có lí tưởng thì không có phương hướng kiên định, mà không có phương hướng thì không có cuộc sống”. Câu nói của “Con sư tử” khổng lồ trong nền văn học Nga là một bài học lớn về vai trò của lí tưởng trong cuộc sống con người.

Bệnh thành tích trong giáo dục là việc chạy theo những danh hiệu mà cố tình vi phạm những quy định về kiểm tra, đánh giá tạo ra thành tích ảo, không đúng với thực chất và làm cản trở sự phát triển của giáo dục.

Hiện đại là điều đáng hoan nghênh. Biết mở cửa để giao lưu văn hoá trong thời hội nhập là điều nên làm. Nhưng hiện đại không có nghĩa là xoá bỏ hoàn toàn những điều thuộc về truyền thống.

    Có một vấn đề đặt ra trong thời đại ngày nay với sự bùng nổ của thông tin, với những bước tiến thần kì của khoa học kỹ thuật, với sự phát triển chóng vánh của nền kinh tế thị trường; những người trẻ trong xã hội ta còn có mơ ước, có còn lý tưởng sống cao đẹp, có còn lý tưởng cách mạng không? Trả lời cho câu hỏi này có hai thái cực. Thứ nhất, có dư luận cho rằng lớp trẻ ngày nay trở nên thực dụng hơn, họ chạy theo những giá trị vật chất, họ chuộng lối sống tiêu thụ, buông thả hơn. Điều này có những cái lý nhất định của nó.

Tiền tài và hạnh phúc là hai mặt luôn sánh cùng nhau của một vấn đề, vấn đề hạnh phúc đích thực của con người.

       Mục đích cuối cùng của mọi hoạt động lao động của con người là xây dựng một cuộc sống hạnh phúc. Để có được hạnh phúc mỗi người luôn phải cố gắng hết mình. Và trong sự cố gắng không ngừng nghỉ ấy cỏ sự cố gắng để giải quyết mối quan hệ giữa tiền tài và hạnh phúc. Tiền tài và hạnh phúc là hai mặt luôn sánh cùng nhau của một vấn đề, vấn đề hạnh phúc đích thực của con người.

    Cả nước đã và đang hưởng ứng phong trào lập quỹ giúp đỡ các nạn nhân nhiễm chất độc màu da cam. Những phong trào đó thể hiện tinh thần tương thân tương ái - một truyền thống đạo lý tốt đẹp của nhân dân ta. Phong trào đã gây được tiếng vang dư luận trong và ngoài nước.

      Chiến tranh đã qua đi, nhưng di hoạ của nó vẫn còn đó - như là một tội ác không bao giờ có thể gột sạch được. Hàng vạn tấn bom do người Mĩ ném xuống đã gây nên biết bao đau đớn cho đất nước chúng ta...

 Đọc sách rất có lợi. Trong đó, đọc để học tập, bổ sung kiến thức cho con người là ích lợi quan trọng nhất của việc đọc sách. Khi học bài, làm bài, ta phải học, phải đọc sách giáo khoa. Muốn học nâng cao hơn, ta phải đọc và giải bài tập trong sách tham khảo. Những quyển sách ấy chính là phương tiện giúp ta học tập và việc đọc sách chính là để học tập. Vì mang trong mình sự hiểu biết về nhiều mặt như kinh tế, xã hội, lịch sử, khoa học, mà sách cho chúng ta lượng tri thức khổng lồ. Có đọc sách, ta mới biết Trái Đất của chúng ta hình thành từ bao giờ, có bao nhiêu rừng núi, sông hồ.

Trong học tập, mỗi người đều có một cách học riêng, phù hợp với điều kiện và khả năng của mình.Thế nhưng, cách học hiệu quả nhất là tự học.

Dàn ý

1. Mở bài

Dẫn dắt, giới thiệu về tinh thần tự học. Khái quát suy nghĩ, nhận định cá nhân về vấn đề này (tích cực, cần học tập,...).

2. Thân bài

a. Giải thích khái niệm:

Thực tế có những hành động tự ý không quan tâm đến xung quanh có thể sẽ gây hậu quả không mong muốn. Vì vậy, điều quan trọng nhất là phải có sự điều chỉnh suy nghĩ, hành động phù hợp sao cho đạt được kết quả tốt đẹp cho bản thân và tập thể.

Gia đình là nơi ta sống trong tình thương yêu, sự quan tâm, đồng cảm, chia sẻ của những người ruột thịt. Gia đình có yên ấm thì mỗi thành viên mới có hạnh phúc.

Giải thích câu nói:

Sự bình an trong gia đình: sự yêu thương, hòa hợp, gắn bó, che chở, giúp đỡ... giữa những thành viên một nhóm người có chung huyết thống, quyền lợi.

Bài ca dao đã nêu lên một quan niệm đạo đức đúng đắn. Nó có tác dụng giáo dục mọi người trong mọi thời đại. Chắc chắn bài ca dao đó sẽ còn giúp ích cho chúng ta khi xây dựng một xã hội mới ngày càng văn minh, công bằng, tốt đẹp.

         Tục ngữ ca dao xưa có nhiều bài rất hay, rất sâu sắc nói về đạo đức về cách ở ăn, cư xử của những người trong gia đình, trong làng xóm và rộng hơn là phạm vi một vùng, một nước. Trong số đó bài ca dao mà người Việt Nam nào cũng nhớ, cũng thuộc là bài ca dao nói về công cha, nghĩa mẹ và đạo làm con:       ,

Với truyền thống yêu nước thiết tha, tuổi trẻ Việt Nam đang sát cánh cùng nhau đi lên, đang trưởng thành dần trong cuộc sống lao động đẹp đẽ sôi nổi. Tuổi trẻ Việt Nam đang từng bước hoãn thành sứ mệnh thiêng liêng của mình là làm cho dân giàu nước mạnh.

Dàn ý

1. Mở bài

- Dẫn dắt vấn đề: Bác Hồ đã từng nói với thanh niên Việt Nam: “Một năm khởi đầu từ mùa xuân. Một đời khởi đầu từ tuổi trẻ. Tuổi trẻ là mùa xuân của đất nước.”

Tóm lại, câu ca dao trên là bài học sâu sắc nhất, là lời khuyên chân thành nhất của ông cha ta. Đó là đạo lí, là lẽ sống giúp cho thế hệ sau vươn tới tương lai tươi sáng. Tình thương yêu đùm bọc giúp đỡ lẫn nhau sẽ đưa chúng ta vượt qua tất cả.

Người có nhân nghĩa mới được nhân dân quý mến, kính trọng. Người anh hùng sống và chiến đấu vì lợi ích của nhân dân, đem tài năng bảo vệ nhân dân, đó là con người nhân nghĩa.

Nguyễn Đình Chiểu là nhà thơ lớn của đất nước ta, mãi mãi xứng đáng là ngôi sao sáng trên bầu trời văn nghệ Việt Nam trong thế kỉ XIX. Ông để lại một số truyện thơ, tiêu biểu nhất là truyện Lục Vân Tiên. Qua cuộc đời của Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga, nhà thơ khẳng định và ngợi ca một lẽ sống đẹp.

“Trai thời trung hiếu làm đầu

Tự học: dựa trên cơ sở của những kiến thức và kĩ năng đã được học ở nhà trường để tiếp tục tích lũy tri thức và rèn luyện kĩ năng.

Trong học tập, mỗi người đều có một cách học riêng, phù hợp với điều kiện và khả năng của mình. Thế nhưng, cách học hiệu quả nhất là tự học. Chỉ có tự học mới giúp chúng ta dễ dàng tiếp thu và hiểu sâu sắc kiến thức một cách chủ động và dễ dàng nhất.

Cuộc sống chỉ thực sự có giá trị và ý nghĩa khi nói và làm theo các chuẩn mực đạo đức, góp phần thúc đẩy sự tiến bộ của con người và toàn xã hội.

Giải thích

“Nói”: Sự phát ngôn thành tiếng những suy nghĩ, quan điểm, tình cảm... của con người.

“Làm”: Hoại động của con người.

Mối quan hệ giữa “nói” và “làm”: thường chặt chẽ, qua lại... (ngấm ngầm hay rõ ràng).

Bình luận

Trường học thân thiện là trường học hội đủ các yếu tố: cảnh quan môi trường, điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị, đội ngũ nhà giáo, đối tượng học tập là học sinh, sinh viên.

“Trường học thân thiện” là trường học hội đủ các yếu tố: cảnh quan môi trường, điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị, đội ngũ nhà giáo, đối tượng học tập là học sinh, sinh viên.

Để có một trường học thân thiện thì trường học cần có một cảnh quan môi trường sạch sẽ, thoáng mát, rộng rãi, cách xa khu vực đông dân cư, các đường phố lớn_.

Ý kiến của Nitsơ có giọng điệu mang đậm màu sắc của chủ nghĩa phát xít. Câu nói đề cao lối sống vì mục đích bất chấp tất cả để thực hiện hoài bão, ước mơ của mình. Ý kiến của Nam Cao đặt tình thương, trách nhiệm của con người lên trên tất cả. Đó là tiêu chuẩn trên hết xác định tư cách con người.

Giải thích ý nghĩa câu nói

Ý kiến của Nitsơ có giọng điệu mang đậm màu sắc của chủ nghĩa phát xít. Câu nói đề cao lối sống vì mục đích bất chấp tất cả để thực hiện hoài bão, ước mơ của mình.

Sống không phụ thuộc, không giậm chân tại chỗ, không để ngày tháng trôi qua lãng phí, là không dựa dẫm, trông chờ vào người khác.

Nhận thức đúng đắn bản chất của cuộc sống hiện đại: sống có nghĩa là không chờ đợi.

Sống không phụ thuộc, không giậm chân tại chỗ, không để ngày tháng trôi qua lãng phí, là không dựa dẫm, trông chờ vào người khác.

Sống không nên nuôi ảo tưởng cho tương lai và đắm mình vào quá khứ, sống với hiện tại trước mắt và không ỷ lại.

Rút ra quan niệm sống đúng đắn cho bản thân: