Có thể khẳng định Nguyễn Trãi là một nhân vật lịch sử vĩ đại vì:
- Nguyễn Trãi là bậc anh hùng của dân tộc. Cuộc đời Nguyễn Trãi song hành cùng dòng chảy của lịch sử. Ông tận lực, tận tâm vì quốc gia, dân tộc và làm nên nhiều chiến công hiển hách trong cuộc kháng chiến chống quân Minh cũng như trong công cuộc xây dựng đất nước sau này.
- Nguyễn Trãi là một nhân vật toàn tài hiếm có trong lịch sử thời phong kiến. Ông có nhiều đóng góp nổi bật trên nhiều phương diện khác nhau: chính trị, quân sự, ngoại giao, văn chương, nghệ thuật.
- Một số tác phẩm được biết đến rộng rãi của Nguyễn Trãi: Côn sơn ca, Bình ngô đại cáo, Cây chuối, Dục thúy sơn, Cảnh ngày hè, Thuật hứng 24…
- Giới thiệu một số tác phẩm của Nguyễn Trãi:
+ Bình Ngô đại cáo: được công bố đầu năm 1428, sau chiến thắng của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn trước quân Minh bạo tàn. Bài cáo là bản tổng kết toàn diện, sâu sắc về cuộc khởi nghĩa và thể hiện rõ tư tưởng nhân nghĩa yêu nước tiến bộ, niềm phấn chấn bước vào thời kì độc lập, tự chủ của đất nước.
-->Tâm hồn chan chứa tình yêu nước thương dân với quan niệm tiến bộ về tư tưởng nhân nghĩa (nhân nghĩa là trừ bạo cho dân, làm cho dân được sống yên lành).
+ Nội dung yêu nước: Bộc lộ tư tưởng nhân nghĩa, yêu nước, thương dân tiến bộ và sâu sắc; Tình yêu thiên nhiên say đắm, thiết tha.
+ Nội dung nhân đạo: đau nỗi đau của con người, tình cảm sâu nặng dành cho con người và cuộc sống (nghĩa vua tôi, tình cha con, tình bạn, tình quê,…).
- Giá trị nghệ thuật: Có đóng góp lớn cả về thể loại và ngôn ngữ.
+ Văn chính luận đạt trình độ nghệ thuật mẫu mực từ việc xác định đối tượng, mục đích để sử dụng bút pháp thích hợp đến kết cấu chặt chẽ, lập luận sắc bén.