Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ

Những dấu hiệu cho thấy nỗi cô đơn của người chinh phụ:

+ Cảm nhận nặng nề về thời gian của chinh phụ: Khắc giờ đằng đẵng như năm/Mối sầu dằng dặc…

+ Hành động gượng gạo, yếu ớt: gượng đốt hương mà hồn đà mê mải, gượng soi gương mà lệ lại châu chan, gượng gảy đàn mà dây uyên kinh đứt, phím loan ngại chùng → Mùi hương, nhan sắc hay tiếng đàn đều trở nên vô nghĩa, trở thành vết dao cứa vào tim chinh phụ bởi không có người tri kỉ, không có chồng ở bên để thưởng thức, sẻ chia.

Những câu thơ là lời của người chinh phụ và giá trị biểu hiện của nó:

Ngôn ngữ trong đoạn trích chủ yếu là ngôn ngữ nội tâm, ngôn ngữ nửa trực tiếp, dường như ta đang lắng nghe bầu tâm sự do chính chinh phụ tự giãi bày. Ngôn ngữ thấm thía và sâu sắc, xâm nhập tận sâu cõi tâm tư đau khổ của chinh phụ để bày tỏ tấn bi kịch của nàng.

Các biện pháp nghệ thuật được miêu tả trong đoạn thơ trên:

- Tả ngoại cảnh biểu hiện nội tâm

- Tả nội tâm qua ngoại hình

- Tả nội tâm qua hành động, cử chỉ, điệu bộ

HS cần vận dụng các biện pháp nghệ thuật trên một cách linh hoạt. Nếu là tả tâm trạng vui thì tất cả đều phải ngược lại với tả tâm trạng buồn: ngoại cảnh sẽ tươi sáng, sinh động, tràn ngập màu sắc và ánh sáng, ngoại hình cũng như mọi cử chỉ, hành động phải tràn đầy sức sống, nhanh nhẹn, hoạt bát...