Truyện Kiều - Nỗi thương mình

Bố cục đoạn trích: 3 phần

- Phần 1 (4 câu đầu): Cảnh sống trớ trêu ở lầu xanh.

- Phần 2 (8 câu tiếp): Nỗi thương mình đau đớn, xót xa.

- Phần 3 (8 câu cuối): Tâm trạng cô đơn, chán ngán.

Các dạng thức đối xứng khác nhau được sử dụng trong đoạn trích:

- Đối trong cụm từ: bướm lả - ong lơi, lá gió – cành chim, dày gió dạn sương, bướm chán – ong chường, mưa Sở - mây Tần, gió tựa – hoa kề,

- Tiểu đối trong nội bộ câu: Cuộc say đầy tháng/trận cười suốt đêm, Sớm đưa Tống Ngọc/tối tìm Trường Khanh, Khi tỉnh rượu/lúc tàn canh, Nửa rèm tuyết ngậm/bốn bề trăng thâu, Cung cầm trong nguyệt/nước cờ dưới hoa.

- Trường đối giữa câu trên và câu dưới: Khi sao phong gấm…/…như hoa giữa đường.

- Trong cuộc tái ngộ, Kim Trọng nói với Kiều: Như nàng lấy hiếu làm trinh/ Bụi nào cho đục được mình ấy vay?. Đoạn trích “Nỗi thương mình” thể hiện rõ điều đó bởi sống triền miên trong chốn lầu xanh, Thúy Kiều không hề bị đồng hóa, không hề biến chất. Nàng vẫn không nguôi đau đớn khi phải sống về nơi mình không thuộc về và luôn giữ được nhân cách, phẩm giá, con người thực sự của chính mình.