Bài 1. Hàm số

Lý thuyết và bài tập cho Bài 1. Hàm số, chương 2, Đại số 10

1. Định nghĩa

Cho \(D ∈ R,  D ≠ \phi\). Một hàm số xác định trên \(D\) là một quy tắc \(f\) cho tương ứng mỗi số \(x ∈ D\) với một và duy nhất chỉ một số \(y ∈ R\). Ta kí hiệu:

\(\begin{array}{l}f:D \to \mathbb{R}\\\,\,\,\,\,\,\,\,x \mapsto y = f\left( x \right)\end{array}\)

Tập hợp \(D\) được gọi là tập xác định ( hay miền xác định) \(x\) được gọi là biến số, \(y_0= f(x_0)\) tại \(x = x_0\).

Một hàm số có thể được cho bằng một công thức hay bằng biểu đồ hay bằng bảng.

Bài Tập / Bài Soạn: 

Câu hỏi 1 trang 32 SGK Đại số 10

Đề bài

Hãy nêu một ví dụ cụ thể về hàm số.

Lời giải chi tiết

Xe chuyển động với vận tốc không đổi. Sự phụ thuộc của quãng đường đi được vào thời gian \(S=v.t\) là hàm số.

Câu hỏi 2 trang 33 SGK Đại số 10

Đề bài

Hãy chỉ ra các giá trị của hàm số trên tại \(x = 2001; 2004; 1999\)

Phương pháp giải - Xem chi tiết

Quan sát bảng đã cho, tìm đúng cột ứng với giá trị \(x\), từ đó suy ra giá trị của hàm số.

Lời giải chi tiết

x = 2001 ⇒ y = 375

x = 2004 ⇒ y = 564

x = 1999 ⇒ y = 339

Chú ý:

Cách nhìn bảng suy ra kết quả như sau:

Câu hỏi 3 trang 33 SGK Đại số 10

Đề bài

Hãy chỉ ra các giá trị của mỗi hàm số trên tại các giá trị x ∈ D

D = { 1995; 1996; 1997; 1998; 1999; 2000; 2001}

Phương pháp giải - Xem chi tiết

Quan sát biểu đồ, tìm các cột chứa giá trị của \(x\) và suy ra giá trị của \(y\) tương ứng.

Chú ý: Đây là hai hàm số khác nhau, xác định trên cùng một tập xác định.

Lời giải chi tiết

Hàm số: Tổng số công trình tham dự giải thưởng

Câu hỏi 4 trang 33 SGK Đại số 10

Đề bài

Hãy kể các hàm số đã học ở Trung học cơ sở

Lời giải chi tiết

Các hàm số đã học là: hàm số bậc nhất y = ax + b; hàm số y = ax2

Câu hỏi 5 trang 34 SGK Đại số 10

Tìm tập xác định của các hàm số sau:

a

\(g(x) = {3 \over {x + 2}}\)

Phương pháp giải:

Biểu thức \(\dfrac{1}{{f\left( x \right)}}\) xác định khi \(f\left( x \right) \ne 0\).

Lời giải chi tiết:

Hàm số \(y=g(x)\) xác định khi \(x + 2 ≠ 0 ⇔ x ≠ -2\)

TXĐ của hàm số là D = R\{-2}

b

\(h(x) = \sqrt {x + 1} + \sqrt {1 - x}\)

Phương pháp giải:

 Biểu thức \(\sqrt {f\left( x \right)}\) xác định nếu \(f(x)\) xác định và không âm.

Câu hỏi 6 trang 34 SGK Đại số 10

Đề bài

Tính giá trị của hàm số ở chú ý trên tại \(x = -2\) và \(x = 5\).

\(y = \left\{ \matrix{
2x + 1;\,\,x \ge 0 \hfill \cr
- {x^2};\,\,\,x < 0 \hfill \cr} \right.\)

Phương pháp giải - Xem chi tiết

Thay giá trị của \(x\) vào hàm số tính giá trị.

Chú ý điều kiện của \(x\) để xác định hàm số.

Lời giải chi tiết

\(x = -2<0\) \( \Rightarrow y =  - {\left( { - 2} \right)^2}\; =  - 4\)

\(x = 5>0 \Rightarrow y = 2.5 + 1 = 11\)

Câu hỏi 7 trang 35 SGK Đại số 10

Dựa vào đồ thị của hai hàm số đã cho trong hình 14 

\(\eqalign{
& y = f(x) = x + 1 \cr 
& y = g(x) = {1 \over 2}{x^2} \cr} \)

Hãy:

a

Tính \(f(-2), f(-1), f(0), f(2),\)\( g(-1), g(-2), g(0);\)

Phương pháp giải:

Quan sát hình vẽ, dóng x đã cho lên đồ thị, từ đó dóng sang y tương ứng với x đã cho.

Lời giải chi tiết:

 Ta có: \(f(-2) = -1; f(-1) = 0;\) \( f(0) = 1; f(2) = 3\)

\(g(-1) = 0,5; g(-2) = 2; g(0) = 0\)

b

Câu hỏi 8 trang 35 SGK Đại số 10

Xét tính chẵn lẻ của các hàm số

a

\(y = 3{x^2} - 2\)

Lời giải chi tiết:

y = f(x) = 3x2 – 2

TXĐ:D = R ⇒ x ∈ D thì-x ∈ D

Ta có: f(-x) = 3(-x)2 – 2 = 3x2 – 2 = f(x)

Vậy hàm số y = f(x) = 3x2 – 2 là hàm số chẵn

b

\(y = {1 \over x}\)

Lời giải chi tiết:

\(y = f(x) = {1 \over x}\)

TXĐ: D = R \{0} ⇒ x ∈ D thì -x ∈ D

\(f( - x) = {1 \over {( - x)}} =  - {1 \over x} =  - f(x)\)

Bài 1 trang 38 SGK Đại số 10

Tìm tập xác định của các hàm số sau:

a

\(y= \dfrac{3x-2}{2x+1};\)

Phương pháp giải:

Tập xác định của hàm số \(y = f(x)\) là tập hợp tất cả các số thực \(x\) sao cho biểu thức \(f(x)\) có nghĩa.

Một số chú ý:

1) \(\dfrac{A}{B}\) có nghĩa khi \(B \ne 0\)

2) \(\sqrt A \) có nghĩa khi \(A \ge 0\)

3) \(\dfrac{1}{{\sqrt A }}\) có nghĩa khi \(A > 0\)

Lời giải chi tiết:

\(\dfrac{3x-2}{2x+1}\) có nghĩa khi \(2x + 1 ≠ 0\Leftrightarrow x \ne  - {1 \over 2}\).

Bài 2 trang 38 SGK Đại số 10

Đề bài

Cho hàm số: 

\(y = \left\{ \matrix{
x + 1,\text{ với }x \ge 2 \hfill \cr
{x^2} - 2, \text{ với }x < 2 \hfill \cr} \right.\)

Tính giá trị của hàm số tại \(x = 3, x = - 1, x = 2\).

Phương pháp giải - Xem chi tiết

Xem lại chú ý trong SGK Toán 10 Đại số trang 34.

Ta đối chiếu từng giá trị của x cụ thể với điều kiện trong hàm số sau đó ta thay vào hàm số đi theo điều kiện đó.

Lời giải chi tiết

Bài 3 trang 38 SGK Đại số 10

Cho hàm số \(y = 3 x^2– 2x + 1\). Các điểm sau có thuộc đồ thị hay không?

a

\(M (- 1;6)\) ;

Phương pháp giải:

Để kiểm tra 1 điểm có thuộc đồ thị hàm số hay không ta thay x, y vào hàm số ban đầu nếu dấu bằng xảy ra thì điểm đó thuộc đồ thị hàm số đã cho.

Chú ý: Điểm \(A({x_0};{y_0})\) thuộc đồ thị \((G)\) của hàm số \(y = f(x)\) có tập xác định \(D\) khi và chỉ khi: 

\(\left\{ \matrix{
{x_0} \in D \hfill \cr 
f({x_0}) = {y_0} \hfill \cr} \right.\)

Lời giải chi tiết:

Bài 4 trang 38 SGK Đại số 10

Xét tính chẵn lẻ của hàm số: 

a

\(y = |x|\);  

Phương pháp giải:

Hàm số \(y = f(x)\) với tập xác định \(D\) gọi là hàm số chẵn nếu : \(\forall x \in D\) thì \( - x \in D\) và \(f\left( { - x} \right) = f\left( x \right)\).

Hàm số \(y = f(x)\) với tập xác định \(D \) gọi là hàm số lẻ nếu : \(\forall x \in D\) thì \( - x \in D\) và \(f\left( { - x} \right) = - f\left( x \right)\).

Lời giải chi tiết:

Tập xác định của \(y = f(x) = |x|\) là \(D = \mathbb R\).


Giải các môn học khác

Bình luận

PHẦN ĐẠI SỐ - TOÁN 10

CHƯƠNG I. MỆNH ĐỀ TẬP HỢP

CHƯƠNG II. HÀM SỐ BẬC NHẤT VÀ BẬC HAI

CHƯƠNG III. PHƯƠNG TRÌNH, HỆ PHƯƠNG TRÌNH

CHƯƠNG IV. BẤT ĐẲNG THỨC. BẤT PHƯƠNG TRÌNH

CHƯƠNG V. THỐNG KÊ

CHƯƠNG VI. CUNG VÀ GÓC LƯỢNG GIÁC. CÔNG THỨC LƯỢNG GIÁC

PHẦN HÌNH HỌC - TOÁN 10

CHƯƠNG I. VECTƠ

CHƯƠNG II. TÍCH VÔ HƯỚNG CỦA HAI VECTƠ VÀ ỨNG DỤNG

CHƯƠNG III. PHƯƠNG PHÁP TỌA ĐỘ TRONG MẶT PHẲNG

Đề thi học kì 1 mới nhất có lời giải

Đề thi học kì 2 mới nhất có lời giải

 

CÁC MÔN KHÁC

MÔN NGỮ VĂN

  • Soạn văn 10 siêu ngắn
  • Soạn văn 10 Ngắn gọn
  • Soạn văn 10 chi tiết
  • Văn mẫu lớp 10
  • Tác giả - Tác phẩm Văn 10

MÔN TOÁN HỌC

  • Trắc nghiệm Toán 10
  • SBT Toán lớp 10 Nâng cao
  • Toán 10 Nâng cao
  • SBT Toán lớp 10
  • Đề thi, đề kiểm tra Toán 10

MÔN HÓA HỌC

  • Trắc nghiệm Hóa 10
  • Hóa lớp 10
  • Hóa học lớp 10 Nâng cao
  • SBT Hóa lớp 10
  • Đề thi, đề kiểm tra Hóa 10

MÔN VẬT LÝ

  • Trắc nghiệm Lí 10
  • Vật lý lớp 10
  • Vật lý lớp 10 Nâng cao
  • SBT Vật lí lớp 10
  • Đề thi, đề kiểm tra Lý 10

MÔN SINH HỌC

  • Trắc nghiệm Sinh 10
  • Sinh lớp 10
  • Sinh lớp 10 Nâng cao
  • SBT Sinh lớp 10
  • Đề thi, đề kiểm tra Sinh 10

MÔN TIẾNG ANH

MÔN LỊCH SỬ

  • Trắc nghiệm Sử 10
  • Lịch sử lớp 10
  • SBT Lịch sử lớp 10
  • Tập bản đồ Lịch sử 10
  • Đề thi, đề kiểm tra Sử 10

MÔN ĐỊA LÍ

  • Địa lí lớp 10
  • Tập bản đồ Địa lí 10
  • SBT Địa lí lớp 10
  • Đề thi, đề kiểm tra Địa 10

MÔN GDCD

MÔN TIN HỌC

MÔN CÔNG NGHỆ